Portal:İqtisadiyyat
İqtisadiyyat — həyat rifahi ilə əlaqəli insan fəaliyyəti.
İqtisadiyyat elm kimi — insanın təsərrüfat fəaliyyətini öyrənən ictimai elm sahəsi. İqtisadiyyat iqtisadi agentlərin davranışına və qarşılıqlı fəaliyyətinə və iqtisadiyyatların necə işlədiyinə diqqət yetirir. Mikroiqtisadiyyat iqtisadiyyatda əsas elementlər kimi görünənləri, o cümlədən ayrı-ayrı agentlər və bazarları, onların qarşılıqlı təsirlərini və qarşılıqlı təsirlərin nəticələrini təhlil edir. Fərdi agentlərə, məsələn, ev təsərrüfatları, firmalar, alıcılar və satıcılar daxil ola bilər. Makroiqtisadiyyat iqtisadiyyatı istehsalın, bölgüsünün, istehlakının, yığımının və investisiya xərclərinin qarşılıqlı təsir göstərdiyi bir sistem kimi, eləcə də buna təsir edən amilləri təhlil edir: əmək, kapital, torpaq və sahibkarlıq kimi istehsal amilləri, inflyasiya, iqtisadi artım və dövlət siyasəti, bu elementlərə təsir edən. O, həmçinin qlobal iqtisadiyyatı təhlil etməyə və təsvir etməyə çalışır.
Robinzon Kruzo iqtisadiyyatı — İqtisadiyyatda bəzi fundamental məsələləri daha dərindən tədqiq etmək üçün istifadə olunan sadə struktur. Burada bir istehlakçı, bir istehsalçı və iki əmtəənin formalaşdırdığı iqtisadiyyat təsəvvür edilir. "Robinzon Kruzo" başlığı, 1719-cu ildə Daniel Defo tərəfindən qələmə alınmış eyniadlı romanın adından götürülmüşdür.
İqtisadiyyatdakı düşüncə eksperimenti kimi, bir çox beynəlxalq ticarət iqtisadçıları, sadələşdirilmiş və idealizə edilmiş bu fərziyyəni real dünyadakı mürəkkəb halları sadə formada izah etmək qabiliyyətinə sahib olması səbəbindən vacib hesab etməkdədir. Nəzərdə tutulan fərziyyə odur ki, bir agentin olduğunu iqtisadiyyatın təhlili, çoxsaylı iqtisadi agentlərin olduğu real dünya iqtisadiyyatının işləmə prinsiplərini öyrənmək üçün faydalı məlumatlar aşkara çıxarır. Bu anlayış mikroiqtisadiyyatın bir hissəsi kimi istehlakçı və istehsalçı davranışlarını, o cümlədən iqtisadi tarazlığın daha yaxından öyrənilməsi üçün münasibdir. Əslində, iqtisadiyyatın digər sahələrində də Robinzon Kruzo iqtisadiyyatı strukturu eyni məqsəd üçün istifadə olunur. Məsələn, dövlət maliyyəsində Robinzon Kruzo iqtisadiyyatı, ictimai əmtəələrin müxtəlif növlərini və həmçinin müştərək mənfəətlərin müəyyən xüsusiyyətlərini təhlil etmək məqsədi güdür. |
Abirjit Banerji — əslən Benqaldan olan Hindistan və amerikalı iqtisadiyyatçı. O, Massaçusets Texnologiya İnstitutunda iqtisadiyyat üzrə professordur. Banerji 2019-cu ildə İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatını Ester Düflo və Maykl Kremerlə bölüşüb. Onlar qlobal yoxsulluğun aradan qaldırılması üzrə təcrübi yanaşmalarına görə bu mükafata layiq görülüblər. Banerji həyat yoldaşı Ester Düflo ilə birlikdə tarixdə Nobel mükafatını qazanan 6-cı cütlük olub.
Banerji iqtisadçı Ester Düflo və Sendhi Mullaynathanla birlikdə Abdul Lətif Cəmil Yoxsulluq Hərəkəti Labaratoriyasının qurucularından biridir. O, həmçinin Yosuluq Hərəkəti üçün Yeniliklərin araşdırmaçı şəriyi və Maliyyə Sistemləri və Yoxsulluq bağlı Konsorsiumun üzvüdür. Bundan əlavə, Banerji Bureau İnkişafın İqtisadi Analizində Araşdırmada prezident, Milli Bureau İqtisadi Araşdırmasının araşdırma köməkçisi, İqtisadi Siyasət Araşdırması Mərkəzinin tədqiqatçı üzvü, Kiyel İnstitutunun beynəlxalq tədqiqat üzvü, Amerika İncəsənət və Elmlər Akademiyası və Ekonometrika Cəmiyyətinin üzvü vəzifələrini icra edir. O, həmçinin Quqqenheym və Alfred P. Sloan Üzvü olmuşdur. O, ''Yoxsul İqtisadiyyat'' kitabının müəlliflərindən biridir. Bundan başqa, Banerji Hindistanın texnologiya və elmdə qabaqcıl unviversiteti sayılan Plakşa Universitetinin akademik məsləhət şurasında öz töhfələrini verir. Onun Ester Düflo ilə birlikdə yazdığı yeni kitabı Çətin Vaxtlar üçün Yaxşı İqtisadiyyat kitabı 2019-cu ilin oktyabrında Hindistanda çap edildi. |
- Dünyanın ilk qeyd olunan iqtisadi "balon"larından biri XVII əsrdə Niderlandda lalə soğanlarının qiymətinin anormal şəkildə yüksəlməsi və ani şəkildə enişidir. Bu, investisiyaların aşırı şişməsi və qəfil çöküşün nümunəsi kimi tarixdə qalmışdır.
- Neyroekonomika sahəsində aparılan tədqiqatlar göstərir ki, pul insan beyninin mükafat mərkəzlərini aktivləşdirir və bu da insanların risk götürmə və qərar qəbul etmə davranışlarını dəyişdirir.
- Ən zəngin 1% dünya sərvətinin 45%-nə sahibdir — 2020-ci ilin məlumatlarına görə, dünya əhalisinin ən zəngin 1%-i dünya sərvətinin təxminən yarısına sahibdir ki, bu da iqtisadi qeyri-bərabərliyi göstərir.
- Araşdırmalar göstərir ki, insanın gəliri müəyyən bir həddi aşdıqdan sonra əlavə pul əldə etmək xoşbəxtlik səviyyəsinə böyük təsir etmir. ABŞ-da bu hədd illik təxminən 75,000 dollardır.
Nəzəriyyə: İqtisadi nəzəriyyə • Mikroiqtisadiyyat • Makroiqtisadiyyat • Riyazi iqtisadiyyat • Beynəlxalq təşkilatlar • İqtisadi təlim məktəbləri • Oyunlar nəzəriyyəsi
Metodologiya: İqtisadi model • İqtisadi sistemlər • Ekonometrika • Mikroiqtisadiyyat təməlləri • Hesablama iqtisadiyyatı • Giriş-çıxış modeli • Daxili maliyyələşdirmə • İnframarjinal analiz • Marjinal gəlir • Qiymət-performans nisbəti
Tətbiq sahələri: Kənd təsərrüfatı • Biznes • Əhali • İnkişfaq • İqtisadi coğrafiya • İqtisadi tarix • Təhsil • Sənaye mühəndisliyi • Sivil mühəndislik • Ətraf mühit • Maliyyə • Səhiyyə • Sənayenin təşkili • Beynəlxalq
Beynəlxalq təşkilatlar: Asiya-Sakit Okean İqtisadi Əməkdaşlığı • İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı • Avropa Azad Ticarət Assosiasiyası • Beynəlxalq Valyuta Fondu • İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı • Dünya Bankı • Dünya Ticarət Təşkilatı
- Kateqoriya:İqtisadiyyat üzrə yarımçıq məqalələr
- Vikipediya:Məqalə istəkləri/İqtisadçılar
- Vikipediya:Məqalə istəkləri/İqtisadiyyat və biznes
- Vikipediya:Məqalə istəkləri/Maliyyə
- Pul — əsas, lakin natamam iqtisadiyyat məqaləsi
- Sahibkarlığın inkişaf etdirilməsi, sərbəst iqtisadiyyata yol verilməsi, bazar iqtisadiyyatının yaradılması bizim strateji yolumuzdur. Heydər Əliyev
- Sərvət və kapital iqtisadiyyata yox, əməyə, təcrübəyə, qənaətə, mənəvi başlanğıca bərabərdir. Dmitri Mendeleyev
- Sosializm və bazar iqtisadiyyatı bir-birinə uyğun gəlmir. Den Syaopin
- Stalinizm siyasət, iqtisadiyyat, sosial və mənəvi həyat və mədəniyyət üzərində mütləq bir diktaturadır. Dmitri Volkoqonov
- Təhsil iqtisadiyyatdan yox, iqtisadiyyat təhsildən asılı olmalıdır. Şahlar Əsgərov