Portal:Azərbaycan tarixi

redaktə   Azərbaycan tarixi portalına xoş gəlmisiniz! redaktə   Dövlət Eldənizlər yaxud Azərbaycan Atabəyləri — Sülalənin əsasının qoyulması Şəmsəddin Eldənizlə bağlıdır. Belə ki, Sultan Məsud tərəfindən Arranı iqta olaraq alan Eldəniz tezliklə hakimiyyətini bütün Azərbaycana yaymışdı. 1160-cı ildə oğulluğu Arslan şahı da hökmdar etdikdən sonra Eldəniz İraq Səlcuq sultanlığındakı hakimiyyəti də faktiki olaraq elə keçirdi. Şəmsəddin Eldənizin dövründə Azərbaycan atabəylərinin torpaqları Arran, Azərbaycan, Şirvan, Cibəl, Həmədan, Gilan, Mazandaran, İsfahan, Rey, Mosul, Kirman, Fars, Xuzistan, Axlat, Ərzurum və Marağa torpaqlarını əhatə edirdi. (Məqaləni oxu...) redaktə   Şəxsiyyət Mir Cəfər Bağırov - Azərbaycan SSR Kommunist Partiyası MK-nın I katibi (1933 – 12 iyul 1953); Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Sovetinin sədri (oktyabr 1932 – dekabr 1933; aprel-iyul 1953); General-polkovnik. Mircəfər Bağırov 1896-cı il sentyabrın 17-də Bakı quberniyasının Quba şəhərində zəhmətkeş ailəsində anadan olmuşdur. İlk təhsilini mollaxanada almışdır. 1907-ci ildə Quba şəhərindəki ibtidai məktəbə daxil olmuşdur. Məktəbi müvəffəqiyyətlə bitirən Mircəfər təhsilini Quba Ali ibtidai məktəbində davam etdirir. 1913-cü ildə məktəbi bitirib, Quba ziyalılarının topladığı pulla Petrovski (Mahaçqala) şəhərinə gedərək Petrovsk 2 illik pedaqoji kursuna (rus dili müəllimliyi) daxil olmuşdur. (Məqaləni oxu...) redaktə   Abidə Göy məscid — Təbriz şəhərində yerləşən məşhur tarixi memarlıq abidəsi, Azərbaycan memarlığının ən dəyərli nümunələrindən biri. XV əsrdə Təbriz özünün memarlıq – planlaşdırma inkişafının əhəmiyyətli çağlarından birini keçirirdi. Qaraqoyunlu və Ağqoyunlu hökmdarları – Cahanşah Həqiqi (1438–1467), Uzun Həsən (1453–1478) və Sultan Yaqub (1478–1490) bu zaman Azərbaycanın paytaxt şəhərində düşüncə genişliyi ilə seçilən şəhərsalma tədbirləri görürlər. Böyük Azərbaycan sərkərdəsi və dövlət xadimi, yüksək təhsilli hakim və incəsənət hamisi olan Cahanşah "Həqiqi" təxəllüsü ilə Azərbaycan türkcəsində şeirlər yazırdı. Cahanşahın tikdirdiyi çoxsaylı gözəl binalar sifarişçinin bədii fəallığını və incə zövqünü yaxşı əks etdirir. Bu abidələrin çoxunun adı türk alim–səyyahı Övliya Çələbinin (XVII əsr) kitabından bəllidir. O, Təbrizin ən yaxşı tikililərini sadalayaraq onlardan bir neçəsinin də adını çəkir – "Cahan şah imarəti", "Cahan şah hamamı", "Cahan şah karvansarası", "Cahan şah binası" – və qeyd edir ki, "Təbrizdə ən böyük mədrəsə Cahan şah mədrəsəsidir". (Məqaləni oxu...) redaktə   Hadisə Rusların Qafqaz ekspedisiyaları - rusların 864-1041-ci illərdə Xəzər dənizi sahillərinə etdiyi hərbi basqınlardır. Ruslar IX əsrdə Serklandda ortaya çıxdılar. Onlar Volqa ticarət yolu boyunca tacir kimi səyahət edir və xəz, bal və kölə satırdılar. İlk kiçik miqyaslı basqınlar IX əsrin sonları-X əsrin əvvəllərində baş verdi. Ruslar 913-cü ildə ilk böyük miqyaslı basqınlarını etdilər; 500 gəmi ilə gələrək müasir İran ərazisindəki Qorqanı və qonşu əraziləri talan etdilər və qul və qənimət əldə etdilər. Qayıdanda müsəlman xəzərlər şimal basqınçılarına Volqa deltasında hücum etdi və onları məğlub etdi. Qaçanlar orta Volqada yerli tayfalar tərəfindən öldürüldü. 943-cü il ekspedisiyasında ruslar müasir dövrdə Azərbaycanda yerləşən Arranın paytaxtı Bərdəni işğal etdi. Ruslar bir neçə ay burada qaldı. Bu müddətdə onlar şəhərin sakinlərini öldürdü və böyük qənimət ələ keçirdi. Dizenteriyanın başlanması rusların qənimətlərlə birlikdə qaçmasına səbəb oldu. (Məqaləni oxu...) redaktə   Yaşayış məntəqəsi Şirvan - Azərbaycan Respublikasının şərqində, Xəzər dənizinin qərb sahili ilə Kür çayı arasında yerləşən tarixi ərazi. Qədimdə Şirvan Dərbənddən Kür çayına doğru Xəzər dənizi sahillərində yerləşən kiçik bir vilayətin adı idi. Qədim Şirvan şəhəri bu vilayətin mərkəzi rolunu oynayırdı. Şirvanşahlar zamanı onlara tabe olan daha geniş ərazilər də "Şirvan" adlanmağa başladı. Şirvan toponiminə bir sıra ölkələrin yer adlarında – Türkiyə Kürdüstanında, Şimali İraqda, Cənubi Azərbaycanda (qərb hissəsi, Xoydan cənubda) və Xorasan yaxınlığında rast gəlinir. Şirvan İraq tayfalarından birinin adı kimi də çəkilir. Şirvan adının etimologiyasının müxtəlif yozumları (şirlər diyarı, süd ölkəsi, Ənuşirəvanın adının qısaldılmış forması və s.) məlumdur. Ən çox diqqət edilən isə Şirvan sözünün şir, yaxud şər tayfasının adından törəməsi ehtimalını irəli sürən V.F.Minorskinin fikridir. O, həmçinin yazır: "Şirvan adını Şərqi Qafqazın bir sıra yerlərinə Xəzərin cənub sahillərindən (Gilan, Deyləm) köçüb gələnlərin köhnə məskənləri ilə bağlılığını göstərən adlar sırasına daxil etmək mümkündür". (Məqaləni oxu...) redaktə   Seçilmiş şəkil Rus rəssamı Qriqori Qaqarinin Sərdarabad qalası yaxınlığında kürdlər və tatarlar (Azərbaycan türkləri) arasında toqquşmanı təsvir edən əsəri. (Digər şəkillər...) redaktə   Seçilmiş tərkib Seçilmiş məqalələr: I İbrahim (şirvanşah) Seyid Yəhya Bakuvi III Böyük Mənuçöhr Bəhmənyar Azərbaycani Şihabəddin Yəhya Sührəvərdi Azərbaycan Ərəb Xilafətinin tərkibində Bakı döyüşü Qafqaz İslam Ordusu Möminə Xatun türbəsi İçəri Şəhər Göy məscid (Təbriz) Alban xaç daşları Kiş kilsəsi Azıx mağarası Atropatena Qafqaz Albaniyası Manna Şirvanşahlar dövləti Rusların Qafqaz ekspedisiyaları Yaxşı məqalələr: Cəmil Həsənli I Fərrux Yasar Səlim xan Seyid Əli Orlat Səhl ibn Sunbat Dərvişməhəmməd xan Hüseyn xan (Şəki xanı) Əbüləsvar Şavur Seçilmiş siyahılar: Azərbaycan hökumət başçılarının siyahısı redaktə   Kateqoriyalar Bütün alt kateqoriyalar üçün "+" klikləyin: Azərbaycan tarixi redaktə   Şablon Şablon:Azərbaycan tarixi Şablon:Azərbaycan sülalələri Şablon:Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Şablon:Azərbaycan tarixinə aid mənbələr Şablon:Azərbaycanın hərb tarixi Şablon:Azərbaycan arxeologiyası Şablon:Azərbaycanda xristianlıq Şablon:Qafqaz Albaniyası Şablon:Atropatena Şablon:Şirvanşahlar Şablon:Məşhur Orta Əsr Azərbaycan Həkimləri Şablon:Azərbaycan bəylərbəyiləri Şablon:Azərbaycan xanlıqları Şablon:Azərbaycan xanları Şablon:Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Şablon:Azərbaycan Milli Hökuməti Şablon:Kommunizm Azərbaycanda Şablon:Qarabağ münaqişəsi Şablon:Azərbaycanın baş nazirləri Şablon:Azərbaycanlı generallar Şablon:Azərbaycan filosofları Şablon:Azərbaycan qalaları Şablon:Azərbaycan türbələri redaktə   Əlaqəli portallar Qafqaz Albaniyası Səfəvilər dövləti Şirvanşahlar dövləti Qarabağ