Vikipediya:Bilirsinizmi bölməsi/may, 2014-cü il

28 aprel - 4 may 2014-cü il

• Avropada 1533-cü ilə qədər kral titulu Roma papası tərəfindən verilirdi.
• Asqırdığımız zaman gözlərimizi açıq tuta bilmirik.
• Kokos adalarında dəniz səviyyəsindən ən hündür yerin hündürlüyü cəmi 5 metrdir.
• Yunan dilində sual işarəsi əvəzinə nöqtə-vergül işarəsi qoyulur.
• Gündə iki dəfə istiqamətini dəyişən küləyə sahil küləyi deyilir.
• Bonist istifadədən çıxmış kağız pullar toplayan insanlara deyilir.
• Neft Daşları Ginnesin Rekordlar Kitabına adı ən birinci dəniz neft platforması kmi düşmüşdür.
• Təmiz su −33 °C-dək donmur, +200 °C-dək isə qaynamır.

5 - 11 may 2014-cü il

• Azərbaycanda 1954-cü ilə qədər bütün filmlər ağ-qara çəkilmişdir. 1954-cü ildə ekranlara çıxan "Doğma xalqıma" adlı musiqili bədii-sənədli filmlə Azərbaycanda rəngli kinonun əsası qoyulub.
• Azərbaycan 5 manat pul vahidi üzərində VII-XIII əsrlərdə türk xalqlarının əlifbası olmuş Orxan-Yenisey əlifbası nümunələri və Qobustan qaya heroqlifləri verilmişdir.
• Qədim dövrlərdə elmlə məşğul olan şəxslər saray əyanları kimi xüsusi imtiyazlara malik olublar.
• Diyircəkli qələmi ilk dəfə Böyük Britaniya hərbi aviasiyası üçün hazırlamışdılar (yüksəklikdə digər qələmlərdən mürəkkəb çıxmırdı).
• Antarktida ətrafında 13 dəniz var.
• İspan dilində sual işarəsi tərs halda (¿), cümlənin əvvəlində qoyulur.
• Leonardo da Vinçi tərəfindən paraşüt, velosiped, tank, ordu üçün tez qurulan körpü, projektor, katapult, robot, ikilinzalı teleskop ixtira edildiyi hesab edilir.

12 - 21 may 2014-cü il

• Tarixdə ərazicə böyük imperiya Böyük Britaniya və Şimali İrlandiya Birləşmiş Krallığı sayılır.
• BMT-yə üzv olan dövlətlər üzvlük haqqını ümumi daxili məhsulun həcminə uyğun ödəyirlər.
• Olimpiya oyunlarının açılışında olimpiya məşəlini yandıracaq idmançının adı həmişə son ana qədər gizli saxlanılır.
• Dünyada ən uzun dəmiryol xətləri ABŞ-da - 224 792 kilometr, ən qısası isə Vatikandadr - 852 metr.
• İlk dəfə odlu silah XIV əsrdə Çində ixtira olunub.
• Hər qarışqa yuvasının öz xüsusi qoxusu var.
• Facebook sosial şəbəkəsində ilk qeydiyyatdan keçənlər onun yaradıcısı Mark Zukerberq və onun yataqaxana otaq yoldaşları olublar.

22 - 25 may 2014-cü il

Jül Vern

• 1863-cü ildə Jül Vern XX əsrin Parisi adlı kitab yazıb. O, bu kitabda o vaxt mövcud olmayan avtomobilləri, faksı və elektrik stulunu ətraflı şəkildə təsvir edib. Naşir onu ağıldan kəm adlandıraraq, əlyazmasını geri qaytarıb.
• Amerika Birləşmiş Ştatlarının 3-cü vitse-prezidenti Aaron Burr 1804-cü ildə Alekansdr Hamiltonla duel mübarizəsi nəticəsində ağır yaralanmışdır. Aaron Burrun dueldə iştirak etməsi səbəbindən Demokratik Respublika partiyası Aaron Burrunun yox, Ceyms Medisonun namizədliyini irəli sürmüş və o seçkidə qalib gəlmişdir.
• İspaniyalı səyyahı və konkistador Xuan Ponse de Leon 1521-ci ildə Florida sahillərinə səyahət zamanı gözlənilmədən Kalusaların hücumuna məruz qalmış və silahlı mübarizə zamanı oxla çiynindən vurulmuşdur. Hadisədən 8 gün sonra Havanaya qayıdan Lion burada vəfat etmişdir. Lionun ölüm səbəbi kimi oxda olmuş zəhər göstərilmişdir.
• Mərkəzi Asiyanın tarixi Türkistan ərazisinə müasir Özbəkistan, Türkmənistan, Tacikistan, Qırğızıstan, Qazaxıstan, Çinin Sintsyan-Uyğur milli rayonu, Sibir cənubunun türkdilli regionları, Əfqanıstanın şimalı və İran aid edilir.
• Balı yaşyarımdan kiçik körpələrə vermək olmaz. Onları mədə-bağırsaq sistemi botulizm xəstəliyi yarada bilər.
• Qədim yunan tarixçisi Herodotun "Tarix" adlı əsəri antik mədəniyyət üçün böyük qiymətə malik idi. Siseron onu "tarixin atası" adlandırırdı.

26 may - 1 iyun 2014-cü il

Jül Vern

• Avstraliyada yerli xalqlara aid edilən 400 etnik qrup var.
• Günəş sistemində doqquz böyük planet və təqribən 2300 kiçik planet məlumdur
• Hesab edilir ki, ilk iynə kimi balıq sümüyündən istifadə ediblər.
• Türkiyə türkləri saza "bağlama", farslar - "çoğur", ləzgilər "çunğur", yunanlar isə "buzuki" deyirlər.
• 2013-cü ildə elektron kitablar kəmiyyət baxımından kitab bazarının 30%, qiymət baxımından 14% təşkil edib
• 2011-ci ildə ABŞ-da video oyunlar incəsənətin ayrıca bir növü kimi qəbul edlib.
• II Nikolayın Rusiya İmperiyasının çarı fəzifəsinə hazırlığı 1885-1890-cı illərdə xüsusi hazırlanmış proqram çərçivəsində imperiyanın tanınmış akademikləri tərəfindən həyata keçirilir. Nikolayın hərtərəfli təlim-təhsil prosesi ümumilikdə 13 il davam edir. Təhsilin ilk səkkiz ilində siyasi tarix, rus ədəbiyyatı, eləcə də ingilis, alman və fransız dillərinə xüsusi diqqət ayrılır.