Lavrenti Pavloviç Beriya (gürc. ლავრენტი პავლეს ძე ბერია; 17 (29) mart 1899[1][2] və ya 29 mart 1899[3], Merxeuli[d], Kutaisi quberniyası23 dekabr 1953[4][5][…] və ya güm. 26 iyun 1953[6], Moskva[7]) — dövlət və siyasi xadimi, Baş Dövlət Təhlükəsizliyi Komissarı (1941), Sovet İttifaqı marşalı (1945), Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (1943).

Lavrenti Beriya
gürc. ლავრენტი პავლეს ძე ბერია
SSRİ daxili işlər naziri
5 mart 1953 – 26 iyun 1953
ƏvvəlkiSergey Kruqlov[d]
SonrakıSergey Kruqlov[d]
5 mart 1953 – 26 iyun 1953
19 mart 1946 – 5 mart 1953
25 noyabr 1938 – 29 dekabr 1945
ƏvvəlkiNikolay Yejov
SonrakıSergey Kruqlov[d]
Gürcüstan Kommunist (bolşeviklər) Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi
12 noyabr 1931 – 8 avqust 1938
ƏvvəlkiLavrenti Kartvelişvili
SonrakıKandid Çarkviani[d]
12 yanvar 1938 – 23 dekabr 1953
18 mart 1946 – 7 iyul 1953
22 mart 1939 – 18 mart 1946
SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin üzvü
17 yanvar 1938 – 31 may 1939
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 17 (29) mart 1899[1][2] və ya 29 mart 1899(1899-03-29)[3]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 23 dekabr 1953(1953-12-23)[4][5][…] (54 yaşında) və ya güm. 26 iyun 1953(1953-06-26)[6] (54 yaşında)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi güllə yarası[d]
Dəfn yeri
  • Donskoye qəbiristanlığı[d]
Partiya
Təhsili
Fəaliyyəti siyasətçi, hərbi qulluqçu
Dini ateizm
Hərbi xidmət
Mənsubiyyəti Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı
Qoşun növü NKVD
Döyüşlər
Rütbəsi Sovet İttifaqı marşalı

Təltifləri Sosialist Əməyi Qəhrəmanı — 1943
"Lenin" ordeni — 1935 "Lenin" ordeni — 1943 "Lenin" ordeni — 1945 "Lenin" ordeni — 1949 "Lenin" ordeni — 1949 "Qırmızı bayraq" ordeni — 1924 "Qırmızı bayraq" ordeni — 1944 1-ci dərəcəli "Suvorov" ordeni — 1944 "Moskvanın müdafiəsinə görə" medalı — 1944 "Stalinqradın müdafiəsinə görə" medalı — 1943 "Qafqazın müdafiəsinə görə" medalı — 1944 "1941–1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində Almaniya üzərində qələbəyə görə" medalı — 1945 "Fəhlə-Kəndli Qırmızı Ordusunun XX illiyi" yubiley medalı — 1938 "Sovet Ordu və Donanmasının 30 illiyi" yubiley medalı — 1948 "Moskvanın 800 illik xatirəsinə" ordeni — 1948 "Suxe-Bator" ordeni (Monqolustan) — 1949 "Qırmızı bayraq" ordeni (Monqolustan Xalq Respublikası) — 1942
1-ci dərəcəli "Stalin" mükafatı — 1949 1-ci dərəcəli "Stalin" mükafatı — 1951 Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinin fəxri işçisi Order of the Red Banner of Labour of the Armenian SSR XDİK-in əməkdar işçisi "Respublika" ordeni (Tuva Xalq Respublikası) — 1943 "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni (Gürcüstan SSR) — 1931 "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni (Azərbaycan SSR) — 1932 ÜFK-DSİ-nin fəxri işçisi (XV) ÜFK-DSİ-nin fəxri işçisi (V)
İmzanın şəkli
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Fəaliyyəti

redaktə

SSRİ Nazirlər Soveti Sədrinin müavini (1946–1953), SSRİ Nazirlər Soveti Sədrinin birinci müavini (1953). SSRİ Dövət Müdafiə Komitəsinin üzvü (1941–1944), SSRİ Dövət Müdafiə Komitəsi sədrinin müavini (1944–1945). VII çağırış SSRİ Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin üzvü, I–III çağırış SSRİ Ali Sovetinin deputatı. ÜİK(b)P MK üzvü (1934–1953), MK Siyasi Bürosu üzvlüyünə namizəd (1939–1946), Siyasi Büro üzvü (1946–1953). İosif Stalinə yaxın insanlardan biri olub. Stalinin tapşırığı ilə bir sıra vacib sahələrə, o cümlədən nüvə silahının yaradılmasına rəhbərlik edib.

Stalinin vəfatından bir qədər sonra şpionajlıqda və hakimiyyəti ələ keçirməkdə ittiham edilərək həbs edilib. 23 dekabr 1953-cü ildə SSRİ Ali Məhkəməsinin Xüsusi Heyətinin qərarı ilə güllələnib.

İstinadlar

redaktə
  1. 1 2 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  2. 1 2 Кто руководил НКВД. 1934-1941 (rus.).
  3. 1 2 საქართველოს ბიოგრაფიული ლექსიკონი (gürc.). 2001.
  4. 1 2 Lavrenty Beria // Encyclopædia Britannica (ing.).
  5. 1 2 Lavrentij Pavlovič Berija // Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija (xorv.). 2009.
  6. 1 2 Берия С. Л. Мой отец — Лаврентий Берия (rus.). Москва: 1994.
  7. 1 2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118509586 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.

Xarici keçidlər

redaktə


 
Sovet İttifaqı Marşalları
Kliment VoroşilovMixail TuxaçevskiAleksandr YeqorovSemyon BudyonnıVasili BlyuxerSemyon TimoşenkoQriqori KulikBoris ŞapoşnikovGeorgi JukovAleksandr Vasilevskiİosif Stalinİvan KonyevLeonid QovorovKonstantin RokossovskiRodion MalinovskiFyodor TolbuxinKirill MeretskovLavrenti BeriyaVasili SokolovskiNikolay BulqaninHovannes BaqramyanSergey BiryuzovAndrey QreçkoAndrey YeryomenkoKirill MoskalenkoVasili ÇuykovMatvey ZaxarovFilipp QolikovNikolay Krılovİvan YakubovskiPavel BatitskiPyotr KoşevoyLeonid BrejnevDmitri UstinovViktor KulikovNikolay OqarkovSergey SokolovSergey AxromeyevSemyon KurkotkinVasili PetrovDmitri Yazov