Levon Larents (Kirişçiyan) (erm. Լևոն Լարենց (Քիրիշճյան), d. 1875 – ö. 24 aprel 1915) — Erməni əsilli Osmanlı yazıçısı, tərcüməçisi, jurnalisti, redaktoru, şairi və müəllimi.

Levon Larents
erm. Լևոն Լարենց
Təxəllüsü Kirişçiyan
Doğum tarixi
Doğum yeri İstanbul, Osmanlı İmperiyası (İndiki Türkiyə)
Vəfat tarixi
Vəfat yeri Ankara, Osmanlı İmperiyası (indiki Türkiyə)
Vəfat səbəbi erməni soyqırımı
Milliyyəti Erməni
Təhsili Robert Kolleci
İxtisası yazıçı, tərcüməçi, jurnalist, redaktor, şair, müəllim
Fəaliyyəti tərcüməçi, jurnalist, redaktor, yazıçı, müəllim
Əsərlərinin dili Erməni
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Bioqrafiya

redaktə

Levon Larents 1875-ci ildə İstanbulun Samatiya səmtində erməni əsilli bir ailədə anadan olmuşdur.[1] Təhsilini 1902-ci ildə məzun olduğu yerli Robert Kollecində tamamlamışdır.[2] Larents Robert Kollecində təhsil alan zamanlarda dostları ilə birlikdə "Zepur" adlı ermənidilli bir jurnalı nəşr edirdi.[3] Məzuniyyətindən qısa bir müddət sonra Larents "Puzantion" qəzetinə yardım etməyə başlamışdır.[1][3] Daha sonra Adabazarına köçərək oradakı "Qetronaqan Məktəbi"ndə Sivilizasiya tarixi dərsi keçirdi.[2]

Larents 1905-ci ildə Hnçak siyasi partiyasının islahat hərəkatının bir parçası halına gələn Osmanlı İmperiyasındakı ictimai təzyiqdən qaçaraq ABŞ-yə qaçmışdır.[3] Larents Masseçusets ştatının Boston şəhərində ikən, iki il "Tsayn Hayreneats" (azərb. Ata Vətənin Səsi‎) adlı yerli erməni qəzetinin redaktorluğuna başlamışdır.[4] Sonunda olan "Orosdi Back" topdan satış şirkətində işləyərkən, Misirin İsgəndəriyyə şəhərinə köçmüşdür.[1] İsgəndəriyyədə olduğu zaman "Azad Pern" adlı yerli erməni qəzetində işləmişdir.[5] Halbuki, Arpiyar Arpiyaryanın ölümündən sonra Yunanıstanın Afina şəhərinə köçmüşdür. 1908-ci ildəki Gənc Türklər inqilabından sonra Larents İstanbula geri qayıtmış və iki il "Murj" və "Tsayn Hayreneats" qəzetlərinin baş redaktoru olmuşdur.[1][2] Larents İstanbul şəhərində olanda "Trahkdi Yerker" (azərb. Cənnətin Mahnıları‎) adlı bir şeir kitabını nəşr etmişdir. Larents fransızingilis dilində olan çox sayda əsəri erməni dilinə tərcümə etmişdir.[1] Bunlardan biri 1913-cü ildə nəşr olunan H. F. B. Lyinçin "Ermənistan" adlı əsəri idi. 1911-ci ildə Quranı erməni dilinə tərcümə etmişdir.[2]

Ölümü

redaktə

Levon Larents 24 aprel 1915-ci il tarixində dostları ilə birlikdə həbs olunmuş və Ankaradakı Ayaş mahalına deportasiya edilmişdir. Orada həbsxanadan çıxarılmış və öldürülmüşdür.[6][7]

Həmçinin Bax

redaktə

İstinadlar

redaktə
  1. 1 2 3 4 5 Lapçinciyan, Teotoros (1919). Houshartsun nahadoug medavoraganouti Arxivləşdirilib 2020-06-26 at the Wayback Machine (Erməni dilində). səhifə 19.
  2. 1 2 3 4 Göçek, Fatma Müge (2011). Türkiyənin Dövlət və Cəmiyyəti yenidən təyin edən Osmanlı İmperiyasından Müasir Dövrə Çevirilişi. Arxivləşdirilib 2022-04-07 at the Wayback Machine London: I. B. Tauris & Co. səhifə 221 – 222. ISBN 9780857719683.
  3. 1 2 3 Koptaş, Rober (27 Aprel, 2013). "1915-ci ilin Robert Kolleci qurbanları" Arxivləşdirilib 2013-10-19 at the Wayback MachineAgos (Türk dilində).
  4. Mattiyosyan, Vartan (1 Sentyabr, 2012). "Erməni çap olunmasının İlk Tarixçisi" Arxivləşdirilib 2021-12-04 at the Wayback Machine (PDF). Həftəlik Ermənicə.
  5. Mekeryan, Harutiyun (2005). Mikayel S. Giuryan: Onun əyatı və İşi Arxivləşdirilib 2013-12-31 at the Wayback Machine. Monterey, Kaliforniya: Mayreni. səhifə 126. ISBN 978-1-931834-12-4.
  6. Kazarian, Haigazn K. (Payız 1971). "1915–1918 Türk soyqırımının Açılışı: Erməni Liderlərinin Həbs olunması və Öldürülməsi" Arxivləşdirilib 2017-02-14 at the Wayback Machine.Erməni Tənqidi24 (3): 22. ISSN 0004–2366 Arxivləşdirilib 2021-04-18 at the Wayback MachineLevon Larents: H. F. B. Lynch'in "Ermənistan" əsərinin müəllimi və tərcuməçisi. Ankarada öldürüldu.
  7. Sevaq, Qriqoris (2010). Erməni Qolqotası: Erməni soyqırımı xatirələri, 1915–1918 . Nyu York. ISBN 1400096774.