Türkiyə iqtisadiyyatı

Türkiyə iqtisadiyyatı, Beynəlxalq Valyuta Fondu (IMF) tərəfindən inkişaf edən bazar olaraq təyin olunan bir iqtisadiyyattır. Türkiyə, dünyanın sənayeləşən ölkələr arasında görülür. The World Factbook'a görə Türkiyə böyük ölçüdə inkişaf etmiş bir iktisada malikdir. Kənd təsərrüfatı məhsullarının, tekstil, motorlu nəqliyyat vasitələri, gəmilər və digər nəqliyyat avadanlıqları, tikinti materialları, istehlakçı elektronikası və ağ əşya kimi sektorlarda dünyanın lider üreticilerindendir. Dövlətin sənaye, bankçılıq, nəqliyyat və rabitə sektorlarında hələ də əhəmiyyətli bir rol boynuna götürməsini baxmayaraq son illərdə xüsusi sektörde də sürətli bir inkişaf təmin etmişdir.

Türkiyə iqtisadiyyatı
Türkiyənin əsas iqtisadi mərkəzlərindən biri olan Levent, İstanbul
Valyuta	Türkiyə lirəsi (TRY, ₺)
Büdcə ili	Təqvim ili
Ticarət təşkilatları	G-20, OECD, ÜTT, ECO, BSEC, AIIB, D-8, Avropa Birliyi Gömrük İttifaqı
Statistika
ÜDM	▼ 743.708 milyard $
ÜDM sıralaması	19-cu sırada
Adambaşına düşən ÜDM	9,346 $
Adambaşına düşən ÜDM sıralaması	70-ci sırada
Sektorlarına görə ÜDM	Kənd təsərrüfatı (8.1%), sənaye (27.7%), xidmət sahəsi (64.2%)
İnflyasiya (İQİ)	7,7 % (2015)
Uçot faiz dərəcəsi	14 % (mart 2022)
Yoxsulluq həddindən aşağı olan əhali	▲ 21.9% (2015)
Cini indeksi	▲ 43.0 orta (2017)
İşsizlik səviyyəsi	▲ 14.7% (2019)
Orta aylıq gəlir	TRY 2,850 / €473 / $573
Xarici ticarət
İxrac	▲ 166.2 milyard $ (30-cu)
İxrac məhsulları	Geyim, ərzaq, parça, metallurgiya, nəqliyyat
İxrac tərəfdaşları	Almaniya (9.6%) Birləşmiş Krallıq (6.1%) BƏƏ (5.9%) İraq (5.8%) ABŞ (5.5%) İtaliya (5.4%) Fransa (4.2%) İspaniya (4%) (2017)
İdxal	▲ 225.1 milyard $ (35-ci)
İdxal məhsulları	Maşın, kimyəvi maddə, yanacaq, nəqliyyat
İdxal tərəfdaşları	ÇXR (10%) Almaniya (9.1%) Rusiya (8.4%) ABŞ (5.1%) İtaliya
Cari hesab	▼ ÜDM-nin 33,5%-i
Dövlət maliyyəsi
Gəlirlər	175,4 milyard $ (2015)
Xərclər	187,4 milyard $ (2015)
Xarici ehtiyatlar	107.7 milyard $ (31 dekabr 2017)
Əsas mənbə: CIA World FactBook Əksi qeyd olunmayıbsa, bütün məlumatlar ABŞ dolları ilədir.

Energetika

Türkiyə 2018-ci il ən çox Rusiya, İran və İraqdan neft idxal edib. Türkiyənin neft və neft məhsulları idxalı 2018-ci il əvvəlki ilə görə 9,2 faiz azalaraq 38 milyon 711 min ton olub. İl ərzində xam neft idxalı isə 18,61 azalaraq 20,9 milyon tona geriləyib. 2018-ci il Türkiyənin neft və neft məhsulları ixracı 8,87 milyon ton olub. Türkiyə 2017-ci ildə 42,7 milyon ton, 2016-cı ildə 40 milyon ton, 2015-ci ildə 39,6 milyon ton, 2014-cü ildə 32,6 milyon ton və 2013-cü ildə isə 18,6 milyon ton neft və neft məhsulları idxal etmişdi.

Böyük şirkətlər

Dünya sıralaması	Şirkət	Sənaye	gəlir (milyard $)	Mənfəət (milyard $)	Aktivlər (milyard $)	Bazar dəyəri (milyard $)
274	Türkiye İş Bankası	Banking	14.58	2.32	114.27	9.92
288	Garanti Bankası	Banking	9.53	1.87	101.34	14.93
321	Koç Holding	Conglomerate	34.72	1.41	27.36	10.65
343	Akbank	Banking	7.93	1.69	90.38	13.24
414	Sabancı Holding	Conglomerate	12.96	0.91	96.15	8.1
534	Halk Bankası	Banking	6.42	1.57	61.1	7.94
609	Vakıfbank	Banking	6.27	0.88	62.94	4.85
666	Turkcell	Telecommunications	5.96	1.23	9.97	12.48
683	Türk Telekom	Telecommunications	6.92	0.68	8.49	9.91
934	Enka İnşaat	Construction	6.54	0.65	8.47	9.65
1507	Efes Grup	Beverage	4.83	1.37	10.41	6.75
1872	Türk Hava Yolları	Transportation	9.87	0.36	11.82	4.29

Həmçinin bax

• Türk lirəsi