Vikipediya:Vikimübaliğə

Bu səhifə Vikipediyanın rəsmi prinsiplərindən biridir.

Səhifənin məzmunu bütün vikipediyaçılar tərəfindən eyni dərəcədə riayət edilməsi tələb olunan qaydalardan ibarətdir. Səhifədə redaktə etmədən öncə bu dəyişikliklərin Vikipediyaçılar tərəfindən dəstəkləndiyindən əmin olun. Düzgün hesab etmədiyiniz məqam varsa, səhifənin müzakirə səhifəsində bunu aydın şəkildə ifadə edin.

VP:VMVP:VM
VP:VŞVP:VŞ

Qayda səsvermə nəticəsində qəbul edilmişdir.

Səsvermə müddəti: 6 iyun 2019-cu il — 21 iyun 2019-cu il.
Qüvvədədir: 21 iyun 2019-cu ildən

Vikimübaliğə və ya Vikişişirtmə (ing. Wikipuffery) — mövzunun təriflə dolu sifətlər və iddialarla doldurulması. Ola bilsin ki, vikimübaliğədən məqalənin silinməməsi üçün istifadə edilir. Vikimübaliğəyə "məşhur", "görkəmli", "heyranedici", "əfsanəvi", "tanınmış" və başqa sifətlər, eləcə də məqalənin giriş hissəsində mövzunun üstün olduğunu iddia edən cümlələr aiddir.

Nümunələr

Vikimübaliğə

Vikimübaliğəyə aid olan nümunələr aşağıda verilmişdir:

İbrahim İbrahimzadə — görkəmli İran rejissoru.
Əhməd Əhmədov — tanınmış, məşhur Azərbaycan roman yazıçısı.
Adıolanmusiqiqrupu — əfsanəvi Azərbaycan rok qrupu.

Bitərəf mövqeli yazı

Hərhansı bir Vikipediya məqaləsində mövzuya istiqamətləndirilmiş tərif və ya tənqid bildirən sifətlər olmamalıdır. Stil kitabçasına uyğun olaraq, bitərəf tonda verilən, həqiqi məlumatı çatdıran, etibarlı mənbəyə istinad verən yazı tipi daha uyğundur. Oxuyuculara mövzunun möhtəşəm olduğunu deməyin, onlara şəxsin nə etdiyini və nə uğurlar qazandığını bitərəf şəkildə söyləyin və öz qərarlarını verməyə imkan yaradın. Qaydalara uyğun nümunələr aşağıda verilmişdir:

İbrahim İbrahimzadə — İran rejissoru. 2008-ci ildə o, çəkdiyi FilanFilm filminə görə FilanFilmMükafatı mükafatına,^[1] 2011-ci ildə isə FilanFilm2 filminə görə İranın Ən Yaxşı Rejissoru mükafatına layiq görülmüşdür.^[1]
Əhməd Əhmədov — Azərbaycan roman yazıçısı. 2004-cü ildə o, RomanAdı romanına görə Azərbaycan Yazıçılar Mükafatına layiq görülmüşdür.^[1]
Adıolanmusiqiqrupu — Azərbaycan rok qrupu. Metal musiqi üzrə tarixçi olan Filankəs Filankəsova görə, musiqi qrupu "... Azərbaycanın, o cümlədən bütün Orta Şərq və Qərbi Asiyanın ən məşhur musiqi qrupudur. Çox şəxs bu musiqi qrupunu əfsanəvi adlandırır".^[1]

Xəbərdarlıqlar

Bu cür məqalələr ola bilsin ki, etibarlı olmayan mənbələrə (Facebook, Myspace və s.) və ya birbaşa mövzunun adını çəkməyən çoxlu istinadlar olsun. Yayımlanmış materialın sintezi də çox görünən bir şeydir. Məsələn, bir "Rolling Stone" məqaləsində verilib: "gənc qaraj musiqi qrupları musiqi sənayesini canlandırırlar". Məqalənin mövzusu qaraj musiqi qrupları olduğundan redaktor bu materialı sintez edir: "Rolling Stone jurnalına görə "XYZ" kim gənc qaraj musiqi qrupları musiqi sənayesini canlandırırlar".

Vikimübaliğə hər hansı bir mövzunu əhatə edən hər hansı bir məqalədə gerçəkləşə bilər. Buna baxmayaraq, bəzi mövzular vikimübaliğəyə meyllidirlər. Musiqi qrupları, xüsusilə də ensiklopedik olmayan qaraj musiqi qrupları və kollec musiqi qrupları haqda olan məqalələrdə vikimübaliğə olmağının ehtimalı digər məqalələrdən daha yüksəkdir. Əlavə olaraq, vikimübaliğənin yazıçılar, şairlər və digər yaradıcı şəxslər haqqında olan məqalələrdə olmağının ehtimalı da yüksəkdir.

Anti-"etibarlı mənbə"-çilik

Vikimübaliğənin əksinə, lakin daha az müntəzəm şəkildə, anti-"etibarlı mənbə"-çilik (ing. Anti-"reliable sources"-ism) də gerçəkləşə bilər. Bu, redaktorların məqalənin uyğun və ensiklopedik məlumatını və ya mövzunun ensiklopedikliyini sübut edən əsas amilini silməsinə aid edilir. Bunun gerçəkləşmə ehtimalı məlumatın əsas hissəsi tabloid veb-saytlara istinad verən dedi-qodu və böhtandan, fan veb-saytları kimi etibarlı olmayan mənbələrə istinad verən tərəfli təriflərdən ibarət olan məşhur insanlar haqqında olan məqalələrdə daha yüksəkdir. Bu tip məqalələrdə həmin şəxs barədə etibarlı mənbələrə əsaslanaraq əlavə etdiyiniz məlumatı başqa bir redaktor silir. Nümunə olaraq, aktyorluq qabiliyyəti yerinə əxlaqsızlığı və parçası olduğu qalmaqallara görə tanınmış olan bir Hollivud aktyorunu götürək. "Variety" və ya "Time" jurnallarının dərc etdiyi məqalələrdən bu şəxsin aktyorluq qabiliyyətini tənqid edən sitatların silinməsi anti-"etibarlı mənbə"-çilikdir.

Termindən yanlış istifadə

Vikimübaliğə və ya vikişişirtmə termini ensiklopedikliyi şübhə altında olan hər hansı bir məqaləni kiçiltmək üçün istifadə edilə bilər. Vikimübaliğə müəllif hüquqları pozuntusu ilə səhv salınmamalıdır. Güclü mənbələrə əsaslanmayan məlumat əlavə etmək kimi yaxşı məqsədli redaktələr şəxsi fikir və ya sintez əlavə edən redaktələrlə ilə səhv salınmamalıdır. Hər iddia və mənbəyə ayrı münasibət bildirmək lazımdır. Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr döyüş meydanına bənzəsə də, əsassız "vikimübaliğə" iddiaları üçün bir arena deyil.