Yusif İzzəddin Əfəndi
Yusif İzzəddin Əfəndi (10 oktyabr 1857, Dolmabağça sarayı, Konstantinopol, Osmanlı imperiyası – 1 fevral 1916[1], Konstantinopol) — 33. Osmanlı sultanı Əbdüləzizin böyük oğlu, Osmanlı şahzadəsi.
| Yusif İzzəddin Əfəndi | |
|---|---|
| türk. Yusuf İzzeddin Efendi | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 10 oktyabr 1857 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1 fevral 1916[1] (58 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | hərbi qulluqçu |
| Atası | Əbduləziz |
| Anası | Dürrünəv Qadınəfəndi |
| Həyat yoldaşları |
Çeşmiahu xanım Cavidan xanım Əminə Nazikəda xanım Tazəndə xanım Ləman Ünlüsoy |
| Uşaqları | |
| Ailəsi | Osmanlı xanədanı |
| Dini | Sünni İslam |
| Rütbəsi | Müşir, Feldmarşal |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı redaktə
Şahzadə Yusif İzzəddin Əfəndi 1857-ci ildə Dolmabağça sarayında doğuldu. Atası Osmanlı şahzadəsi Şahzadə Əbdüləziz (Sultan Əbdüləziz), anası isə onun ilk xanımı Dürrünəv xanım idi. Dünyaya gəldiyi əsnada əmisi Sultan Əbdülməcid taxtda idi və şahzadələrin övlad sahibi olması qadağan olduğu üçün Məkkə mollası Qədri bəyin Əyyubsultandakı evində gizlicə böyüdüldü. 4 yaşına gəldikdə isə atası taxta çıxmış, bundan sonra ictimaiyyətə təqdim olunmuşdur. 10 yaşında ikən atasıyla birlikdə Avropa səyahətinə çıxdı. 1870-ci ildə Dolmabağça sarayında keçirilən mərasimlə Süleyman Əfəndi, Vahidəddin Əfəndi, Səlahəddin Əfəndi, Cəlaləddin Əfəndi və Münirə Sultanın oğlu Sultanzadə Ələddin bəylə birlikdə sünnət edildi.
14 yaşında ikən 1 sentyabr 1871-ci ildə atası Sultan Əbdüləziz tərəfindən marşal rütbəsilə ordu rəhbərliyinə gətirildi və bu vəzifəsini 1873-cü ilin yanvarına qədər davam etdirdi. Atası saray çevrilişi ilə taxtdan endirilib, bir neçə gün sonra da şübhəli olaraq öləndə 19 yaşı vardı.
Atasının vəfatından sonra Osmanlı sülaləsinə mənsub şahzadələr arasında ən böyüyü olan əmisi oğlanları V Murad, II Əbdülhəmid və V Mehmed taxta çıxmış, nəhayət V Mehmedin səltənəti illərində Osmanlı sülaləsinin ən böyük şahzadəsi olaraq vəliəhd elan olunmuşdu. Bu illər ərzində Osmanlı imperiyasını müxtəlif mərasimlərdə təmsil etmişdir. 1910-cu ildə İngiltərə kralı VII Eduardın cənazə mərasimində, 1911-ci ildə isə V Georqun tacqoyma mərasimində iştirak etdi.
Birinci Dünya müharibəsi illərində Ənvər Paşanın yeritdiyi siyasətə qarşı çıxırdı və onu sərt tənqid edirdi. Çanaqqala döyüşü əsnasında döyüş bölgələrini tez-tez ziyarət edir, bu səyahətlərdən bir neçəsində əsgərlərin gözü önündə Ənvər Paşayla mübahisə etmişdir. Ancaq taxta çıxması gözlənilən Yusif İzzəddin Əfəndi 1 fevral 1916-cı ildə Zincirlikuyudakı köşkündə ölü olaraq tapıldı. Ölüm səbəbi intihar nəticəsindəki qan itkisi olaraq göstərilsə də, İttihadçılar tərəfindən qətlə yetirilməsi haqqında fərziyyələr də var.
Cənazəsi atasının məzarının yanına, Sultan Mahmud türbəsinə dəfn edildi.
Ailəsi redaktə
- Çeşmiahu xanım — 1879-cu ildə evlənmişdir. 1 övladı olmuşdur. Validə Pərtəvniyal Sultan türbəsinə dəfn edilmişdir.
- Mehmed Bahəddin Əfəndi (d. fevral 1883 — ö. 8 noyabr 1883) — Validə Pərtəvniyal Sultan türbəsinə dəfn edilmişdir.
- Cavidan xanım (d. 12 yanvar 1870, Qars — ö. 1935, İstanbul) — xalası Ayşə Kəmalifər xanımla Ömər Açbanın qızı idi. 20 may 1885-ci ildə evlənmişdir. Övladı olmamışdır.
- Əminə Nazikəda xanım (d. 30 may 1872, Suxumi — ö. 1946, İstanbul) — Sultan Vahidəddinin xanımlarından Nazikəda xanımın dayısı qızıdır. 6 iyul 1886-cı ildə Dolmabağça sarayında evləndilər. Övladı olmamışdır.
- Tazəndə xanım (d. 10 oktyabr 1875, Poti — ö. 1950, İstanbul) — 15 oktyabr 1892-ci ildə evlənmişdir. Övladı olmamışdır.
- Ləman Ünlüsoy (d. 6 iyun 1888, Batumi — ö. 3 avqust 1953, İstanbul) — 4 fevral 1902-ci ildə evlənmişdir. 3 övladı olmuşdur:
Mənbə redaktə
- htt Arxivləşdirilib 2008-07-29 at the Wayback Machinep://freepages.genealogy.rootsweb.ancestry.com/~royalty/turkey/persons.html Arxivləşdirilib 2008-07-29 at the Wayback Machine
- http://tarihvemedeniyet.org/wp-content/uploads/2009/08/Hanedan-bu-g%C3%BCnk%C3%BC-Osmanoglu-ailesii.png
- http://www.e-tarih.org/biyografi.php?b=442 Arxivləşdirilib 2016-12-21 at the Wayback Machine
- ↑ 1 2 Deutsche Nationalbibliothek Record #142727105 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.