Şablon:Avropa tarixinin zaman xətti

Avropa tarixinin zaman xətti
Antverpenli xəritəçi Abraham Ortelius tərəfindən 1595-ci ildə çəkilmiş Avropa xəritəsi.
E.ə. 35000	Müasir insanlar (homo sapiens) Avropada yarandı.
E.ə. 12500	Buz dövrü sona çatdı
E.ə. 7000	İlk insan birlikləri İlk yerleşik toplumlar Balkan yarımadasıda meydana gəldi.
E.ə. 6000	Neolit dövrü Mərkəzi Avropada başladı.
E.ə. 5000	Neolit dövrü Şimali Avropada başladı.
E.ə. 2500	Avropada Mis dövrü başladı.
E.ə 1000	Avropada Dəmir dövrü başladı.
E.ə. 360	Platon Dövlət adlı kitabında Afina demokratiyasını tənqid etdi.
E.ə. 323	Makedoniyalı İsgəndər öldü və yaratmış olduğu Makedoniya imperiyası parçalandı.
E.ə. 44	Qay Yuli Sezar öldürüldü. Roma respublikası dağıldı.
E.ə. 27	Oktavian Avqust Roma imperiyasını yaratdı.
330	I Konstantin Konstantinopol şəhərin Yeni Roma adı ilə paytaxt elan etdi.
395	I Feodosinin ölümündən sonra imperiya şərq və qərb olmaqla iki yerə paçalandı.
476	Qərbi Roma imperiyası dağıldı. Orta əsrlər başladı.
527	I Yustinian iperator olaraq Bizans taxtına çıxdı.
800	Böyük Karl Müqəddəs Roma imperiyasının imperatoru kimi taxta çıxdı.
1054	Xristianlıqda bölünmə baş verdi.
1066	I Vilhelmin rəhbərliyi altında normanlar İngiltərəni fəth etdi.
1095	Papa II Urban Xristianları Xaç yürüşlərində iştirak etməyə çağırdı.
1215	Qanunların təsbit edilməsində mühüm sənədlərdən hesab olunan Magna Carta sənədi qəbul edildi.
1340	Qara ölüm Avropa əhalisinin üçdə birinin ölümünə səbəb oldu.
1337-1453	Yüz illik müharibə
1453	Osmanlı imperiyası tərəfindən Konstantinopol şəhəri fəth edildi və adı İstanbul şəkilində dəyişdirildi. Bununlada Orta əsrlər dövrü sona çatdı və Yeni dövr başladı.
1492	Xristofor Kolumb Yeni Dünyanı kəşf etdi.
1498	İntibah dövrü başladı və Leonardo da Vinci Milan şəhərində Sonuncu şam yeməyi tablosunu tamamladı.
1517	Martin Lüter Reformasiya tələblərini Vittenberq kilsəsinin divarlarından asdı.
1648	Vestfaliya müqaviləsi ilə Otuzillik müharibə sona çatdı.
1699	Osmanlı imperiyası Müqəddəs İttifaqla aparılan müharibələrin nəticəsində məğlub oldu.
1707	İngiltərə və Şotlandiya krallıqlarının birləşməsi ilə Böyük Britaniya yarandı.
1789	Fransa inqilabı baş verdi. Yeni dövr sona çatdı, Ən Yeni dövr başladı.
1815	Napoleon Bonapartın məğlub olmasından sonra Vyana müqaviləsi imzalandı.
1856	Krım müharibəsində, Rusiya imperiyası məğlub oldu.
1860	Rusiyada kəndlilərə azadlıq verildi, Karl Marks "Kapital" əsərinin ilk cildini tamamladı.
1866	İtaliyanın birləşməsi başa çatdı.
1871	Almaniya imperiyası yarandı.
1914	Frans Ferdinand Qavrilo Prinsip tərəfindən öldürüldü. Birinci dünya müharibəsi başladı.
1917	Rusiyada Oktyabr inqilabı baş verdi.
1922	Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı yarandı.
1918	Birinci dünya müharibəsi başa çatdı.
1933	Almaniyada Adolf Hitler hakimiyyətə gəldi.
1936	Miliyyətçilər və Respublikaçılar arasında baş vermiş İspaniya vətəndaş müharibəsi başladı.
1939	İspaniya vətəndaş müharibəsi başa çatdı və Fransisko Franko hakimiyyətə gəldi.
1939	Üçüncü Reyxin orduları Polşanı işğal etməsi ilə İkinci dünya müharibəsi başlamış oldu.
1944	Yunanıstan vətəndaş müharibəsi başladı.
1945	Avropada ciddi dağıntılara səbəb olmuş, İkinci dünya müharibəsi sona çatdı.
1948	Yunanıstan vətəndaş müharibəsi sona çatdı.
1949	NATO yaradıldı.
1951	Avropa İttifaqının yaradılmasına mühüm rol oynamış, Paris müqaviləsi imzalandı.
1955	Varşava Müqaviləsi Təşkilatı yaradıldı.
1956	Macarıstan inqilabı, SSRİ ordu birləşmələri tərəfindən qanlı bir şəkildə yatırıldı.
1957	Roma müqaviləsi imzalandı və Avropa İqtisadi Birliyi yarandı.
1961	Berlin divarının inşaatına başlanıldı.
1967	Yunanıstanda hərbi çevriliş baş verdi və hərbçilər hakimiyyətə gəldi.
1968	SSRİ, Çexoslovakiyanı işğal etdi və Praqa baharı dövrü başa çatdı.
1972	İngiltərə, Danimarka və İrlandiya Avropa İqtisadi Birliyinə üzv seçildi.
1974	Qərənfil inqilabı nəticəsində Portuqaliyada demokratik hərəkat başladı.
1974	Türkiyə, Enosis hərəkatının qarşısını almaq üçün Kipr adasının şimal ərazisinə qoşun çıxardı.
1974	Yunanıstanda hərbçilərin hakimiyyəti sona çatdı və ölkədə demokratik hakimiyyət yaradıldı.
1975	Fransisko Frankoun ölümündən sonra İspaniyada demokratikləşmə dövrü başladı.
1983	Şimali Kipr Türk Respublikası müstəqilliyini elan etdi. Türkiyədən başqa heç bir dövlət ŞKTR-in müstəqilliyini tanımadı.
1988	Azərbaycan və Ermənistan arasında Dağlıq Qarabağ münaqişəsi başladı.
1989	Berlin divarı söküldü.
1990	Yuqoslaviyada vətəndaş müharibəsi başladı.
1991	SSRİ dağıldı və Müstəqil Dövlətlər Birliyi yarandı.
1991	Sloveniya, Xorvatiya və Makedoniya Respublikası müstəqilliklərini elan etdilər və Yuqoslaviyadan rəsmən ayrıldılar.
1991	Qaqauziya müstəqilliyini elan etdi, ancaq Moldova ilə muxtariyyətin əldə olunması ilə bağlı danışıqlara başladı.
1992	Dnestryanı müstəqilliyini elan etdi və Moldovadan ayrıldı. Ançaq heç bir dövlət tərəfindən tanınmadı.
1992	Bosniya və Herseqovina müstəqilliyini elan etdi və Yuqoslaviyadan ayrıldı.
1992	Maastrixt sazişi ilə Avropa İttifaqının təməli atıldı.
1992	İsveçrədə referendum keçirildi və əhali Avropa İttifaqına daxil olmaqdan imtina etdi.
1992	Dağlıq Qarabağda yaradılmış qondarma erməni rejimi müstəqilliyini elan etdi, ançaq Ermənistanda daxil olmaqla heç bir dövlət tərəfindən tanınmadı.
1992	Abxaziya və Cənubi Osetiya Gürcüstandan ayrılaraq, müstəqilliklərini elan etdilər. Bu müstəqillik heç bir dövlət tərəfindən tanınmadı.
1993	Çexoslovakiya dinc bir şəkildə Çexiya və Slovakiya olmaqla iki yerə ayrıldı.
1994	Norveç keçirilən referendumdan sonra Avropa İttifaqına üzv olmaqdan imtina etdi.
1994	Bişkek protokolunun imzalanmasından sonra Azərbaycan və Ermənistan arasında davam edən Qarabağ münaqişəsinə son qoyuldu.
1994	Qaqauziya muxtariyyətin verilməsi şərti ilə Moldovanın tərkibində qalmağı qəbul etdi.
1994	Rusiya və Çeçenistan arasında Birinci çeçen müharibəsi başladı.
1996	Birinci çeçen müharibəsi sona çatdı.
1998	Kosovonun Serbiyanın tərkibindən ayrılmaq istəməsi, Kosovo müharibəsinə səbəb oldu.
1999	Kosovo müharibəsi sona çatdı.
1999	Yuqoslaviya vətəndaş müharibəsi sona çatdı və ölkə parçalandı.
1999	İkinci çeçen müharibəsi başladı.
2001	Makedoniya Respublikası ordusu ilə ölkənin şimalında yaşayan etnik albanlar arasında silahlı toqquşmalar baş verdi.
2006	Monteneqro müstəqilliyini elan etdi və Yuqoslaviyadan ayrıldı.
2008	Kosovo müstəqilliyini elan etdi və Serbiyadan ayrıldı.
2008	Gürcüstan və Cənubi Osetiya arasında Cənubi Osetiya müharibəsi baş verdi.
2008	Rusiya Abxaziya və Cənubi Osetiyanı müstəqil dövlət kimi tanıdı və həmin dövlətlərlə diplomatik münasibətlər yaratdı.
2009	Avropa İttifaqının siyasi və idarə quruluşunun dəyişməsinə səbəb olan Lissabon müqaviləsi imzalandı.