Vikipediya

Dünyadakı uzunömürlülərin siyahısı

Dünya uzunömürlüləri — Dünya ölkələri arasında ən uzun ömür sürən qadınlar Honqkonqda yaşayırlar. Bu ölkədə qadınların orta ömrü 87 ildir. Qadınlar arasında orta ömür uzunluğuna görə sonrakı yerləri 86 illə Yaponiya və San Marino tutur. Fransa, İtaliya, İspaniya və İsveçrədə qadınlar orta hesabla 85 il, Avstraliya, Avstriya, İslandiya, İsrail, Cənubi Koreya, Lüksemburq, Malta, Norveç, Portuqaliya, Sinqapur və İsveçdə 84 il, Belçika, Kanada, Almaniya, Yunanıstan, İrlandiya, Hollandiya, Yeni Zelandiya və Sloveniyada 83 il yaşayırlar[1]. Kişilərin orta ömrü qadınlara nisbətən 5–6 il qısadır. İsveçrə və İslandiyada kişilər orta hesabla 81 il ömür sürürlər ki, bu da dünyada ən yüksək göstərici sayılır. Sonrakı yerləri 80 il orta ömürlə Avstraliya, Honqkonq, İsrail, İtaliya, Malta, San Marino, Sinqapur və İsveç tutur. Türkiyədə orta ömür qadınlar arasında 78, kişilər arasında 71 ildir. Ən çox yaşlı insanların olduğu ölkə Yaponiyadadır. Bu ölkədə hər dörd nəfərdən biri 65 və daha yuxarı yaşdadır. Almaniya və İtaliyada yaşı 65 və daha yuxarı olan insanlar əhalinin hər yüz nəfərindən 21-ni təşkil edir. Bolqarıstan, Portuqaliya, İsveç və Yunanıstanda bu göstərici yüzdə 19, Finlandiya, Avstriya, Belçika, Estoniya və İspaniyada isə yüzdə 18-dir. Çində hər yüz nəfərdən 9-nun yaşı 65 və daha yuxarıdır. Hindistanda hər yüz nəfərdən cəmi 5-i 65 il və bundan yuxarı ömür sürür[2].

110 yaşlı Sylvia Nijwold

Araşdırmalar nəticəsində dünyanın ən uzunömürlü insanının 253 il yaşadığı məlumdur[3].

90–100 yaş redaktə

90 yaş redaktə

  1. Atey (d. E.ə. 420 – ö. E.ə. 330) — 90 yaş
  2. Məhəmmədbağır Behbahani (d.  – ö. ) — 90 yaş
  3. Bonyak xan (d. ? – ö. 1167) — 90–95 yaş
  4. I Vilhelm (d. 22 mart, 1797 – ö. 9 mart, 1888) — 90 yaş
  5. Emile Loubet (d.31 dekabr, 1838 – ö.20 dekabr, 1929) — 90 yaş
  6. Karl Bernadot (d. 1861, Stokholm – ö. 24 oktyabr, 1951) — 90 yaş
  7. Albert Şveytser (d. 14 dekabr, 1875 — ö. 4 sentyabr, 1965) — 90 yaş
  8. Artur Klark (d. 1917 – ö. 19 mart, 2008) — 90 yaş
  9. Edvard Norton Lorenz (23 may 1917, Qərbi Hartford, Konnektikut, ABŞ – 16 aprel 2008, Kembric (Massaçusets)|Kembric, Massaçusets, ABŞ) — 90 yaş
  10. Lidiya Vertinskaya (d. 14 aprel, 1923, Çin – ö. 31 dekabr, 2013, Moskva) — 90 yaş
  11. Voyçex Yaruzelski (d.  6 iyul 1923, Kurov, Lyubel voyevodalığı – ö. 25 may, 2014, Varşava, Polşa) — 90 yaş

91 yaş redaktə

  1. İvan Vinoqradov (d.14 sentyabr, 1891, Rusiya – ö.20 mart, 1983, Moskva) — 91 yaş
  2. Yan Tinberqen (12 aprel 1903–9 iyun 1994) — 91 yaş
  3. Fövziyə bint Fuad (d. 5 noyabr, 1921, Qahirə – ö. 2 iyul, 2013, Misir) — 91 yaş
  4. Viktor Kulikov (d. 5 iyul, 1921, Orlov – ö. 27 may, 2013, Moskva) — 91 yaş
  5. İrene Melikoff (d. 1917, Sankt-Peterburq – ö. 2008, Fransa) — 91 yaş
  6. Cerom Selincer (d. 1919, ABŞ – ö. 2010, ABŞ) — 91 yaş

92 yaş redaktə

  1. Frank Lloyd Rayt (d. 8 iyun, 1867 – ö. 9 aprel, 1959) — 92 yaş
  2. Bartel Landert Van-der-Varden (d.2 fevral, 1903, Amsterdam – ö.12 yanvar, 1996, İsveçrə) — 92 yaş
  3. Con Vinsent Atanasov (d. 4 oktyabr, 1903, ABŞ – ö. 15 iyun, 1995, ABŞ) — 92 yaş
  4. Klodett Kolber (d. 13 sentyabr, 1903, Fransa – ö.  30 iyul, 1996) — 92 yaş
  5. Viktor Frankl (d. 1905, Fransa – ö.  1997) — 92 yaş
  6. Vasili Leontyev (6 avqust 1906–5 fevral 1999) — 92 yaş
  7. Anna Mixaylovna Polyaniçko (d. 1911 – ö. 2003, Moskva) — 92 yaş
  8. Məhəmməd Zahir Şah (d. 15 oktyabr, 1914 – ö. 23 iyul, 2007) — 92 yaş
  9. Valter Kronkite (d. 24 noyabr, 1916,   ABŞ — ö. 17 iyul, 2009,   ABŞ) — 92 yaş
  10. Akuku Danger (d. 1918 – ö. 2010) — 92 yaş
  11. Tonino Querra (d. 16 mart, 1920, Rimini – ö. 21 mart, 2012) — 92 yaş

93 yaş redaktə

  1. Yelena Stasova (d.  – ö. ) — 93 yaş
  2. Həsən Rüşdiyyə (5 iyul, 1851, Təbriz – 10 dekabr, 1944, Qum) — 93 yaş
  3. Linus Pauling (28 fevral, 1901, ABŞ – 19 avqust, 1994, ABŞ) — 93 yaş
  4. Ronald Reyqan (6 fevral, 1911, ABŞ – 5 iyun, 2004, ABŞ) — 93 yaş
  5. Abdulhakim İsmayılov🇦🇿 (d. 1 iyul, 1916 – ö. 6 fevral, 2010) — 93 yaş
  6. Robert Berd (d. 20 noyabr, 1917 – ö. 28 iyun, 2010) — 93 yaş
  7. Pran (12 fevral 1920–12 iyul 2013) — 93 yaş
  8. Lorens Kleyn (14 sentyabr 1920–20 oktyabr 2013) — 93 yaş

94 yaş redaktə

  1. Əmmar bin Yasir (d.  – ö. ) — 94 yaş
  2. Corc Bernard Şou (d. 26 iyul, 1856, İrlandiya – ö. 2 noyabr, 1950) — 94 yaş
  3. Əzizulla xan Zərğami (d. 1884 – ö. 1979, Tehran) — 94 yaş
  4. İsa Yusif Alptəkin (d.1901, Kaşgar İli, Yenihisar kasabası – ö.1995, İstanbul, Türkiyə) — 94 yaş
  5. Nise da Silveira (d.15 fevral 1905, Maceió, Braziliya — ö. 30 oktyabr 1999) — 94 yaş
  6. Astrid Lindqren (d. 14 noyabr, 1907, İsveç – ö. 28 yanvar, 2002, İsveç) — 94 yaş
  7. Milton Fridmen (31 iyul 1912–16 noyabr 2006) — 94 yaş
  8. Mikelancelo Antonioni (d. 29 sentyabr, 1912, İtaliya – ö. 30 iyul, 2007, İtaliya) — 94 yaş
  9. Fazil Hüsnü Dağlarca (d. 26 avqust, 1914, İstanbul – ö. 15 oktyabr, 2008, İstanbul) — 94 yaş
  10. Cek Kardif (d. 18 sentyabr, 1914 – ö. 22 aprel, 2009) — 94 yaş
  11. İhsan Doğramacı (d. 3 aprel, 1915 – ö. 25 fevral, 2010) — 94 yaş
  12. Pol Samuelson (15 may 1915–12 dekabr 2009) — 94 yaş
  13. Doris Lessinq (d. 22 oktyabr, 1919, Kirmanşah, İran – ö. 17 noyabr, 2013, London, Böyük Britaniya) — 94 yaş

95 yaş redaktə

  1. Amar Das (d. 31 mart, 1479 – ö. 1 sentyabr, 1574) — 95 yaş
  2. Kurmancan Datka (d. 22 may, 1811, Oş, Qırğızıstan – ö. 28 yanvar, 1907, Oş, Qırğızıstan) — 95 yaş
  3. Teodor Şults (20 aprel 1902–26 fevral 1998) — 95 yaş
  4. Kərim Vərahram (d. 6 dekabr, 1907 — ö. 12 iyun, 2003) — 95 yaş
  5. Anri Kartye-Bresson (d. 22 avqust, 1908, Fransa – ö. 3 avqust, 2004) — 95 yaş
  6. Norman Uizdom (d. 4 fevral, 1915, London – ö. 4 oktyabr, 2010, Men adası) — 95 yaş
  7. Fillis Diller (17 iyul 1917–20 avqust 2012) — 95 yaş
  8. Nelson Mandela (d. 18 iyul, 1918, CAR – ö. 5 dekabr, 2013, CAR) — 95 yaş

96 yaş redaktə

  1. Anna Aghtuqaayak (d.  – ö. 2002, Gambell şəhəri) — 96 yaş
  2. Martin Linqs (d. 24 yanvar, 1909, İngiltərə – ö. 12 may, 2005, İngiltərə) — 96 yaş
  3. Ayvor Pauel (d. 5 iyul, 1916 — ö. 6 noyabr, 2012) — 96 yaş

97 yaş redaktə

  1. Zuheyr ibn Əbu Sulmə (d. 530 – ö. 627) — 97 yaş
  2. Bertran Rassel (d. 18 may, 1872, Uels – ö. 2 fevral, 1970, Uels) — 97 yaş
  3. Ərtoğrul Osman Osmanoğlu (d. 18 avqust, 1912, – ö. 23 sentyabr, 2009, İstanbul) — 97 yaş
  4. Sergey Mixalkov (d. 1913, Moskva – ö. 27 avqust, 2009, Moskva) — 97 yaş
  5. Qriqori Sedov (d. 15 yanvar, 1917, Bakı – ö. 10 aprel, 2014, Moskva) — 97 yaş
  6. Qədir Süleymanov (d. 1917, İrəvan – 17.09.2014, Paris) — 97 yaş

98 yaş redaktə

  1. Əhməd Qarahisari (d.1468, Afyonqarahisar — 1556, İstanbul) — 98 yaş
  2. Jak Adamar (d.1865-ö.1963) — 98 yaş
  3. Otto fon Habsburq (d. 20 noyabr, 1912 – ö. 4 iyul 2011, Almaniya) — 98 yaş

99 yaş redaktə

  1. Lillian Qiş (d. 14 oktyabr 1893 – ö.  27 fevral 1993) — 99 yaş
  2. Quliyev Əliş İsmayıl oğlu (d. 1898, Laçın rayonu, İmanlar – ö.  4 noyabr 1997, Ağcabədi rayonu, Taxtakörpü) — 99 yaş[4]
  3. Kərimov Nəcəf (d. 20 aprel, 1920, Azərbaycan – ö. 1 may, 2019, Azərbaycan) — 99 yaş.
  4. [[Filip Mauntbetten]]-(10 iyun 1921-9 aprel 2021) - 99 yaş

100 yaş redaktə

  1. Tullio Pinelli (d. 24 iyun, 1908, İtaliya — ö. 7 mart, 2009, İtaliya) — 100 yaş
  2. Miep Gies (d. 1909 — ö. 2010) — 100 yaş
  3. Fransisko Varalyo (d. 5 fevral, 1910 – ö. 30 avqust, 2010) — 100 yaş
  4. Qloriya Stüart (d. 4 iyul, 1910, ABŞ – ö. 26 sentyabr, 2010, ABŞ) — 100 yaş
  5. Zəkəriyyə əl-Ənsarı ( d. 1420---ö. 1520)---100 yaş

101–110 yaş redaktə

  1. Nemətulla Vəli (d. 1330, Hələb, Suriya – ö. 1431) — 101 yaş
  2. Leni Rifenştal (d. 22 avqust, 1902, Berlin, Almaniya – ö. 8 sentyabr, 2003, Almaniya) — 101 yaş
  3. Sergey Sokolov (d. 1 iyul, 1911, Ukrayna – ö. 31 avqust, 2012, Moskva) — 101 yaş
  4. Hacı Zeynalabdin Tağıyev (d. 25 yanvar 1823. Azərbaycan--- ö. 1 sentyabr 1924--- 101 yaş
  5. Yekatrina Borisovna Serebryakova (1913–2014, Paris) — 101 yaş
  6. Rixard Rudolf (1912–31 yanvar, 2014) — 102 yaş[5]
  7. Ran Ran Şou (d. 23 noyabr, 1907, Tsin imperiyası – ö. 7 yanvar, 2014, Honkonq, Çin) — 106 yaş
  8. Har Krişan (1556–1664) — 107 yaş
  9. Alisa Hers-Sommer (d. 26 noyabr 1903 — ö. 2014 23 fevral) — 110 yaş

111–120 yaş redaktə

  1. Şeyx İbrahim Gülşəni (d.  1423 — ö.  1534) — 111 yaş
  2. Aleksandr İmiç (d.  4 fevral 1903, Polşa — ö.  8 iyun 2014, ABŞ) — 111 yaş[6].
  3. Sakari Momoi (d. 1903 — ö. 2015) — 112 yaş[7].
  4. Siqetiyo İzumi (d.  29 iyul, 1865 — ö. 21 fevral, 1986) — 120 il 237 gün[8]
  5. Carrie C.White (d. 18 noyabr, 1874 — ö. 14 fevral, 1991) — 116 il 88 gün[8]
  6. Lusi Hanna (d. 16 iyul, 1875 — ö. 21 mart, 1993) — 117 il 248 gün[8]
  7. Tane Ikai (d. 18 yanvar, 1879 — ö. 12 iyul, 1995) — 116 il 175 gün[8]
  8. Marie-Louise Meilleur (d. 29 avqust, 1880 — ö. 16 aprel, 1998) — 117 il 230 gün[8]
  9. Sara Knauss (d. 24 sentyabr, 1880 — ö. 30 dekabr, 1999) — 119 il 97 gün[8]
  10. Sant Kaur Bayva (d. 1882, Pakistan — ö. 25 iyul, 2013, London) — 115 yaş 199 gün[9]
  11. Kristian Mortensen (d.  1883 — ö.  1998, Danimarka) — 115 yaş (252 gün)[10]
  12. Kamato Hongo (d. 16 sentyabr, 1887 — ö. 31 oktyabr, 2003) — 116 il 45 gün[8]
  13. Maria Esther Heredia da Capovilla (d. 14 sentyabr, 1889 — ö. 27 avqust, 2006) — 116 il 347 gün[8]
  14. Elizabeth Boldan (d. 15 avqust, 1890 — ö. 11 dekabr, 2006) — 116 il 118 gün[8]
  15. Bisse Kuper (d.  26 avqust 1896 — ö. 5 dekabr, 2012, Corciya) — 116 yaş 100 gün[11]

121–130 yaş redaktə

  1. Jeanne Calment (d. 21 fevral, 1875 — ö. 4 avqust, 1997) — 122 il 164 gün[8]

131–140 yaş redaktə

  1. Sərhət İbrahim qızı Rəşidova (d. 1875, Rusiya imperiyası — ö. 16 yanvar, 2007, Dağıstan, Rusiya) — 131 yaş
  2. Antisa Xviçava (d. 8 iyul, 1880, Rusiya imperiyası — ö. 8 oktyabr, 2012, Gürcüstan) — 132 yaş[12]

141–150 yaş redaktə

  1. Yaqub peyğəmbər (d.  – ö. Misir) — 147 yaş

151–180 yaş redaktə

  1. Tomas Parr (d.  – ö. İngiltərə) — 152 il[13]
  2. Zaro Ağa (d. 1774, Bitlis, Mutki, Meydan — ö. 29 iyun, 1934, İstanbul) — 157 il[14][15]
  3. Şirali Müslümov (d. 1805, kaçar hanedanı — ö. 1973, Azerbaycan SSC)

181–190 yaş redaktə

  1. Ksartel (d.  — ö. 1724, Macarıstan) — 185 yaş

256 yaş redaktə

  1. Çi Lunq Yue (d. 26 avqust,1677- ö. 22 oktyabr 1933,Çin)--- 256 yaş
  2. ....

Hazırda yaşayanlar redaktə

  1. Mahashta Murasi (d. 6 iyun, 1835, Hindistan) — yaşayır[16]
  2. Məryəm Ammaş (d. 1888) — yaşayır
  3. Nquyen Thi Tru (d. 1893) — yaşayır[17]
  4. Yekaterina Kozak (d. 14 fevral, 1897, Ukrayna) — yaşayır
  5. Dziroemon Kimura (d. 1897[10], Yaponiya) — yaşayır
  6. Misao Okava (d. 1898) — yaşayır
  7. Ceralien Telli (d. 1899) — yaşayır[18]
  8. Qreys Jons (d. 1900, İngiltərə) — yaşayır[9]
  9. İsa Çingiz (d. 1907, İran) — yaşayır[19]
  10. Jak Fresko (d. 13 mart, 1916,   ABŞ) — yaşayır
  11. Kirk Duqlas (d.  9 dekabr 1916,   ABŞ) — yaşayır
  12. Mehmet Aydın (d.  1916, Türkiyə) — yaşayır
  13. Sixto Duran Ballen (d. 1921, ABŞ) — yaşayır
  14. Teodor Van Kirk (d. 27 fevral, 1921, ABŞ) — yaşayır
  15. Kennet Errou (23 avqust 1921 ; Nyu-York, ABŞ) — yaşayır
  16. Bob Barker (d. 12 dekabr, 1923,   ABŞ) — yaşayır
  17. Liz Assia (d. 3 mart, 1924, Ruppersvil) — yaşayır
  18. Corc Herbert Uoker Buş (d.  12 iyun 1924, Milton, Massaçusets, ABŞ) — yaşayır

İstinadlar redaktə

  1. ↑ "Cahid Vəlibəyli, "Dünyada orta ömür neçə ildir?" — sia.az saytı". 2016-03-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-02-18.
  2. ↑ Dünyada orta ömür neçə ildir? — ikisahil.com saytı[ölü keçid]
  3. ↑ Natiq Azəri. "157 il yaşamış türkün qəribə həyat hekayəsi" (az.). axar.az. 11 İyun [08:00]. 2014-07-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-06-11.
  4. ↑ "Laçın yurdu" jurnalı, №2 (17) Bakı, "Bəxtiyar-4", 2015.
  5. ↑ "Alman həbs düşərgələrində yatmış Rixard Rudolf 102 yaşında vəfat edib". Yehovanın Şahidləri (az.). jw.org. 7 APREL 2014-CÜ İL. 2014-12-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-30.
  6. ↑ "Dünyanın ən yaşlı kişisi öldü". AzVision.az (az.). az.azvision.az. 09.06.2014, 13:44. 2016-03-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-06-25.
  7. ↑ Leyla Əhmədova. "Dünyanın ən yaşlı kişisi vəfat etdi" (az.). lacin.info. 2014-07-07. 2015-07-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-07-07.
  8. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Dünyanın ən yaşlı insanları arasında azərbaycanlı da var Arxivləşdirilib 2020-11-27 at the Wayback Machine — news.milli.az saytı
  9. ↑ 1 2 "İngiltərənin ən yaşlı xanımı vəfat etdi — palitranews.az saytı". 2013-08-21 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-02-18.
  10. ↑ 1 2 "Dünyanın ən uzunömürlü insanı — qafqaznews.com saytı". 2023-07-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-02-18.
  11. ↑ "Dünyanın ən yaşlı sakini vəfat etdi — amerikaninsesi.org saytı". 2016-03-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-02-18.
  12. ↑ "Planetin ən qoca qadını vəfat edib — az.trend.az saytı". 2013-01-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-02-18.
  13. ↑ "Həmişə cavan qalmağın sirrləri — kayzen.az saytı". 2017-05-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-02-18.
  14. ↑ "Uzunömürlü türk — newspaper.az saytı". 2013-10-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-02-18.
  15. ↑ "157 il yaşamış türkün qəribə həyat hekayəsi — axar.az saytı". 2014-07-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-06-11.
  16. ↑ '179 yaşındayım, galiba Azrail beni unuttu' — t24.com.tr saytı[ölü keçid] (türk.)
  17. ↑ "1 il də yaşasa, 1 milyon dollar qazanacaq" (az.). oxu.az. 27 aprel 2015. 2015-05-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-28.
  18. ↑ Carçı.Az. "115 yaşlı qadın ad gününü qeyd edir" (az.). carci.az. 24-05-2014, 14:51. İstifadə tarixi: 2014-05-24.[ölü keçid]
  19. ↑ "Bu adam düz 100 ildir ki, oruc tutur" (az.). bugun.az. 06 iyul 2014 12:06:00. İstifadə tarixi: 2014-07-07.[ölü keçid]

Həmçinin bax redaktə

Xarici keçidlər redaktə

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Dünyadakı_uzunömürlülərin_siyahısı&oldid=7499511"