Terrorizmlə müharibə

11 sentyabr 2001-ci ildə başlayan beynəlxalq kampaniya

Terrorizmlə qlobal müharibə (ing. Global War on Terrorism) və ya Terrorizmlə müharibə (ing. War on Terrorism) — 11 sentyabr terror aktlarından sonra ABŞ-nin başçılığı ilə başladılan beynəlxalq hərbi kampaniya. NATO üzvü olan bütün ölkələr və üzv olmayan bəzi ölkələrin qoşulduğu bu kampaniya əl-Qaidə və digər terrorist qruplara qarşı başladılmışdır.

Terrorizmlə müharibə
Saat əqrəbi istiqamətində, yuxarı soldan: 11 sentyabr terror aktlarından sonra; ABŞ əsgərləri Əfqanıstanın Baqram aviabazasında təyyarəyə minir; Əfqanıstanın Zabul vilayətində amerikalı əsgər və əfqan tərcüməçi; Bağdadda bomba yüklü avtomobilin partlaması
Saat əqrəbi istiqamətində, yuxarı soldan: 11 sentyabr terror aktlarından sonra; ABŞ əsgərləri Əfqanıstanın Baqram aviabazasında təyyarəyə minir; Əfqanıstanın Zabul vilayətində amerikalı əsgər və əfqan tərcüməçi; Bağdadda bomba yüklü avtomobilin partlaması
Tarix 7 oktyabr 2001 - 30 avqust 2021 [1]
Yeri Qlobal
Vəziyyəti Böyük müharibələr başa çatdı.[2][3]
Münaqişə tərəfləri
Əsas ölkələr:



Terrorist qruplar:


Komandan(lar)

ABŞ Co Bayden
Böyük Britaniya Boris Conson
Fransa Emmanuel Makron
Rusiya Vladimir Putin

Üsamə bin Laden
Ayman əl-Zəvvari
Əbu İbrahim Əl-Haşimi Əl-Qureyşi
Əbu Bəkr əl-Bağdadi
Fəzlullah

Ümumi itkilər
800.000+ ölü[4]

~37 milyon qaçqın[5]

Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

"Terrorla müharibə" ifadəsi ilk dəfə ABŞ-nin sabiq prezidenti Corc V. Buş tərəfindən 20 sentyabr 2001-ci ildə işlədildi.

Hadisələr və hərəkatlar

redaktə

Şimali Amerika

redaktə

11 sentyabr 2001-ci ildə baş verən dörd hadisə ABŞ höküməti tərəfindən mülki vətəndaşları və əsgərləri hədəf alan terror aktları olaraq açıqlanmışdı. Hökümətin araşdırması və 11 Sentyabr Komissiyasının verdiyə məlumata əsasən sərnişin təyyarələri Üsamə bin Ladenin başçılığı altında olan Əl-Qaidə terror qrupunun 19 üzvü tərəfindən ələ keçirildi və terror törədildi.[6][7][8][9]

Aktiv Səy Hərəkatı (ing. Operation Active Endeavour) Aralıq dənizində yerləşən NATO Dəniz Hərəkatıdır. Hərəkatın məqsədi terroristlərin fəaliyyətini və silah ələ keçirmələrinin qarşısını almaqdır.[10][11]

İstinadlar

redaktə
  1. "Arxivlənmiş surət". 2022-07-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-07-18.
  2. Frank Gardner. "Will the 'War on Terror' ever end?". BBC News. 24 June 2020. 28 August 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 September 2020.
  3. John Ismay. "At Least 37 Million People Have Been Displaced by America's War on Terror". The New York Times Magazine. 8 September 2020. 24 March 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 September 2020.
  4. William Smith. "The truth about the war on terror". The Hill. 25 September 2020. 9 December 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 September 2020.
  5. David Vine. "The U.S. 'War on Terror' Has Displaced 37 Million People". CounterPunch. 25 September 2020. 22 September 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 September 2020.
  6. Shane, Scott. "Senate Report Explores 2001 Escape by bin Laden From Afghan Mountains". The New York Times. 28 November 2009. 16 August 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 January 2011.
  7. Pilkington, Ed. "Rumsfeld let Bin Laden escape in 2001, says Senate report". The Guardian. London. 29 November 2009. 18 July 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 January 2011.
  8. Shahzad, Syed Saleem. "Taliban find unlikely allies". Asia Times. 12 March 2002. Archived from the original on 28 April 2002. İstifadə tarixi: 19 January 2011.
  9. "Al Qaeda, Taliban may be regrouping". CNN. 26 March 2002. 16 September 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 January 2011.
  10. Miller, Zeke; Madhani, Aamer. "'Overdue': Biden sets Aug. 31 for US exit from Afghanistan". AP News (ingilis). 8 July 2021. 8 July 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 July 2021.
  11. Graham, Natasha Turak, Emma. "Afghan President Ashraf Ghani resurfaces in UAE after fleeing Afghanistan, Emirati government says" (ingilis). CNBC. 18 August 2021. 18 August 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 August 2021.

Xarici keçidlər

redaktə