Bütün fəhlə mühacirlərin və onların ailə üzvlərinin hüquqlarının müdafiəsi haqqında beynəlxalq Konvensiya

Bütün fəhlə mühacirlərin və onların ailə üzvlərinin hüquqlarının müdafiəsi haqqında beynəlxalq Konvensiya
Bütün fəhlə mühacirlərin və onların ailə üzvlərinin hüquqlarının müdafiəsi haqqında beynəlxalq Konvensiya
İmzalanma tarixi	18 dekabr 1990

Bütün fəhlə mühacirlərin və onların ailə üzvlərinin hüquqlarının müdafiəsi haqqında beynəlxalq Konvensiya (ing. United Nations Convention on the Protection of the Rights of All Migrant Workers and Members of Their Families) — Konvensiya BMT-nin təşəbbüsü ilə hazırlanmış və BMT Baş Məclisinin 18 dekabr 1990-cı il tarixli 45/158 saylı qətnaməsi ilə qəbul edilmişdir^[1]. 1 iyul 2003-cü ildə qüvvəyə minmişdir. Bu, müdafiəyə ehtiyacı olan əhalinin müəyyən bir qrupunun hüquqlarına həsr olunmuş^[2], ümumdünya xarakterli beynəlxalq bir müqavilədir: bütün miqrant işçilər və onların ailə üzvləri. Konvensiyanın əhatə dairəsi miqrasiya hazırlığı, gediş, tranzit və iş yerində qalma və ödənişli iş yerində çalışmaq, eyni zamanda mənşə və ya daimi yaşayış vəziyyətinə qayıtmaq kimi bütün köç müddətini əhatə edir.

Konvensiyanın məqsədləri redaktə

Konvensiyanın əsas məqsədi bütün miqrant işçilərin və onların ailə üzvlərinin hüquqlarını beynəlxalq səviyyədə qorumaqdır.

Konvensiyanın qəbul edilməsindən əvvəl, əməkçi miqrantların hüquqi vəziyyətini tənzimləyən müəyyən müddəalar əsasən Beynəlxalq Əmək Təşkilatı çərçivəsində hazırlanmış sənədlərdə yer alırdı: Miqrant İşçilər Konvensiyası (No 97), Sahədəki İstismar Konvensiyası. Miqrasiya və Miqrant İşçilərə fürsət və müalicə bərabərliyinin təmin edilməsi haqqında (No 143), Miqrant İşçilərin Tövsiyəsi (86), Miqrant İşçilərin Tövsiyəsi (No. 151), Zorla və ya Məcburi Əmək Konvensiyası (No 29) və Məcburi Əmək Konvensiyasının ləğvi (№ 105). Beynəlxalq Əmək Təşkilatının, Birləşmiş Millətlər Təşkilatlarının (xüsusilə İnsan Hüquqları Komissiyası və Sosial İnkişaf Komissiyasının), Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Qida və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatının, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhsil, Elm və Mədəniyyət Təşkilatının bilik və təcrübələrini ümumiləşdirmək , Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı, miqrant işçilərin və onların ailə üzvlərinin hüquqlarının qorunması ilə əlaqədar dövlətlərin regional və ya ikitərəfli bir şəkildə inkişaf etdirdikləri təcrübəni nəzərə alaraq, xüsusi olaraq yaradılmış bir işçi qrupu qəbul edilmiş bir konvensiya layihəsi hazırladı və BMT Baş Assambleyasının 18 dekabr 1990-cı il tarixli 45/158 saylı qərarı ilə imza, təsdiq və qoşulma üçün açıldı^[3].

Təsdiq və imzalanma redaktə

87-ci maddəyə uyğun olaraq, Konvensiya iyirminci ratifikasiya və ya qoşulma sənədinin depozitə qoyulduğu gündən üç ay keçdikdən sonrakı ayın ilk günü qüvvəyə minir. Bu baraj 2003-cü il martın 14-də El Salvador və Qvatemala tərəfindən konvensiyanın təsdiq edildiyi zaman əldə edildi. Konvensiya 1 iyul 2003-cü ildə qüvvəyə minmişdir^[4].

2020-ci ilin iyun ayından etibarən 55 dövlət bu konvensiyanı təsdiqlədi; 13 imzalanmış, lakin təsdiqlənməmişdir.

Bu günə qədər Konvensiyanı təsdiqləyən ölkələr əsasən miqrantların mənşə ölkələridir (Meksika, Fas və Filippinlər kimi). Bu ölkələr üçün Konvensiya xaricdə yaşayan vətəndaşlarının qorunması üçün vacib bir vasitədir. Məsələn, Filippinlər Konvensiyanı xaricdəki Filipinli işçilərin istismarına dair bir neçə hadisədən sonra təsdiqlədi. Bununla birlikdə, təsdiqləyən bir çox ölkə eyni zamanda tranzit və təyinat ölkələridir.

Xarici işçi qüvvəsi alan ölkələrin heç biri Konvensiyanı imzalamamış və ya təsdiqləməmişdir.

Konvensiyanı təsdiqləyən ölkələr (42)
Azərbaycan	Qana	Mali	Türkiyə
Albaniya	Qvatemala	Mərakeş	Uqanda
Əlcəzair	Qvineya	Meksika	Uruqvay
Argentina	Honduras	Nikaraqua	Filippin
Beliz	Kabo-Verde	Peru	Çili
Boliviya	Qırğızıstan	Salvador	Şri-Lanka
Bosniya və Herseqovina	Kolumbiya	Seyşel adaları	Ekvador
Burkina-Faso	Lesoto	Seneqal	Ruanda
Şərqi Timor	Liviya	Suriya	Paraqvay
Misir	Mavritaniya	Tacikistan	Yamayka
Şablon:NGR	Niger

Konvensiyanı imzalayan ölkələr (16)
Banqladeş	Qayana	Liberiya	Syerra-Leone
Benin	İndoneziya	Konqo Respublikası	Toqo
Qabon	Kamboca	San-Tome və Prinsipi	Serbiya
Qvineya-Bisau	Komor adaları	Monteneqro	Kamerun

Konvensiyanın məzmunu redaktə

Konvensiya bir giriş və 9 maddədən ibarətdir, 93 maddəyə bölünmüşdür ^[5].

Birinci hissə Konvensiyanın əhatə dairəsini təsvir edir və əsas anlayışları müəyyənləşdirir.

İkinci hissə, əməkçi miqrantların hüquqları ilə bağlı ayrı-seçkiliyə yol verilməməsi tələbinin məzmununu açıqlayır^[6].

Konvensiyanın üçüncü-beşinci hissələrində, birincisi, miqrant statusundan asılı olmayaraq bütün miqrant işçilərin və onların ailə üzvlərinin hüquqları, ikincisi, əməkçi miqrantların və onların sənədləşdirilmiş ailə üzvlərinin əlavə hüquqları müəyyən edilmişdir. Konvensiya, işçi miqrantların mülki və siyasi hüquqlarını təyin edərkən, Mülki və Siyasi Hüquqlar haqqında Beynəlxalq Paktın dilinə çox ciddi əməl edir. Bəzi məqalələr, əmək miqrantlarının xüsusi vəziyyətini nəzərə alaraq hüquqları bir az fərqli şəkildə ifadə edir; bu, məsələn, həbs olunduqda konsulluq qurumlarını xəbərdar etməklə əlaqəli hüquqlara və immiqrasiya qanunlarının pozulması və şəxsiyyəti təsdiq edən sənədlərin məhv edilməsinə, habelə kollektiv qovulma qadağanına dair xüsusi müddəalara aiddir. Bundan əlavə, miqrant işçilər birbaşa Bəyannamədə elan edilmiş, lakin Mülki və Siyasi Hüquqlar haqqında Beynəlxalq Paktda əks olunmayan mülkiyyət hüququna tabedirlər.

Konvensiyanın altıncı hissəsi işçilərin və onların ailə üzvlərinin beynəlxalq miqrasiyası üçün normal, ədalətli, insani və hüquqi şərait yaratmaq üçün dövlətlərin köməyindən bəhs edir.

Yeddinci hissə, bütün miqrant işçilərin və onların ailə üzvlərinin hüquqlarını qorumaq, Konvensiyanın müddəalarına riayət olunmasını izləmək üçün bir Komitənin yaradılmasını təmin edir.

Səkkizinci və doqquzuncu hissələrdə Konvensiyanın tətbiqi, ümumi və son müddəalar haqqında məlumatlar var.

Konvensiya əməkçi miqrantların konkret vəziyyətləri nəzərə alınmaqla onların iqtisadi, sosial və mədəni hüquqlarını müəyyənləşdirir. Məsələn, işçi miqrantlara ən azından təcili tibbi yardım göstərilməli olduğu və bir vətəndaşa göstəriləcək dərəcədə göstərilməli olduğu və miqrant işçilərinin uşaqlarının asılı olmayaraq əsas təhsil almaq hüququ olduğu müəyyən edilmişdir. hüquqi statusları. Əlavə hüquqlar sənədləşdirilmiş işçilərlə yanaşı sərhəd işçiləri, mövsümi işçilər, köçürülmə işçiləri və layihə işçiləri kimi xüsusi miqrant işçilərinə də aiddir.

İstinadlar redaktə

↑ "United Nations Maintenance Page". www.un.org. 2020-04-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-01-02.
↑ Kinnear, Karen L. Women in Developing Countries: A Reference Handbook. ABC-CLIO. 2011. 184. ISBN 9781598844252.
↑ Convention on the Rights of Persons with Disabilities: Preamble,(d)
↑ "UNTC". 2013-11-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-28.
↑ Palmer, Wayne; Missbach, Antje. "Enforcing labour rights of irregular migrants in Indonesia". Third World Quarterly (ingilis). 40 (5). 2019-05-04: 908–925. doi:10.1080/01436597.2018.1522586. ISSN 0143-6597.
↑ Palmer, Wayne. "Back Pay for Trafficked Migrant Workers: An Indonesian Case Study". International Migration (ingilis). 56 (2). 2018: 56–67. doi:10.1111/imig.12376.

Xarici keçidlər redaktə

[1] "United Nations Maintenance Page". www.un.org. 2020-04-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-01-02.

[2] Kinnear, Karen L. Women in Developing Countries: A Reference Handbook. ABC-CLIO. 2011. 184. ISBN 9781598844252.

[3] Convention on the Rights of Persons with Disabilities: Preamble,(d)

[4] "UNTC". 2013-11-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-28.

[5] Palmer, Wayne; Missbach, Antje. "Enforcing labour rights of irregular migrants in Indonesia". Third World Quarterly (ingilis). 40 (5). 2019-05-04: 908–925. doi:10.1080/01436597.2018.1522586. ISSN 0143-6597.

[6] Palmer, Wayne. "Back Pay for Trafficked Migrant Workers: An Indonesian Case Study". International Migration (ingilis). 56 (2). 2018: 56–67. doi:10.1111/imig.12376.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]