Onuncu sülalə (Misir)

X sülaləQədim Misirdə birinci aralıq dövrdə hömranlıq etmiş sülalələrdən biri[1].

Qədim Misir tarixi

Sülalə öncəsi dövr
Tasi mədəniyyəti
Badar mədəniyyəti
Nakadi mədəniyyəti
Amrat mədəniyyəti (I Nakad)
Gerzey mədəniyyəti (II Nakad)
Aşağı Misir
Yuxarı Misir
Sülalələr dövrü
Erkən padşahlıq
I sülaləII sülalə
Qədim padşahlıq
III sülaləIV sülalə
V sülaləVI sülalə
Birinci aralıq dövr
VII sülaləVIII sülalə
IX sülaləX sülalə
XI sülalə
Orta padşahlıq
XI sülaləXII sülalə
İkinci aralıq dövr
XIII sülaləXIV sülalə
XV sülaləXVI sülalə
XVII sülalə
Yeni padşahlıq
XVIII sülalə
XIX sülaləXX sülalə
Üçüncü aralıq dövr
XXI sülalə
XXII sülaləXXIII sülalə
XXIV sülaləXXV sülalə
XXVI sülalə
Sonrakı dövr
XXVIII sülalə
XXIX sülaləXXX sülalə
Fars dövrü
XXVII sülalə • XXXI sülalə
Yunan-Roma dövrü
Argeadlar • Ptolemeylər

Ümumi məlumat

redaktə

Qədim Misir sülaləri haqqında bir çox məlumat Manefonun yazılarından öyrənilir. Bir çox tədqiqatçılar IX və X sülaləni eyni bir nəsil olduğu bildirirlər. Bu nəsil vaxtilə Herakleopol monarxları olmuşdular. Herakleopol xanədanı təxminən 185 il padşahlıq etmişlər. X sülalə e.ə 2130–2040-cı illərdə fironluq etmişdir.

Turin siyahısında Herakleopollu 18 fironun adı çəkilir. Ancaq onlardan yarısını oxumaq mümkün deyil[2].

Arxeoloji tədqiqatlar X sülalənin bütün Misirdə hakim olmadığını göstərir. Beləki bu dövrdə Tebes monarxları güclənərək Aşağı Misiri özlərinə tabe edərək firon titulunu götürürlər. Nəticədə Herakleopol və Tebes sülalələri arasında mərkəzi hakimiyyət uğrunda mübarizə başlayır. XI sülalə adı ilə tanınan Tebes nəsli qalib gələrək Misiri birləşdirirlər.

Fironlar

redaktə

Turin siyahısında adı çəkilən 18 firondan 14-ü X sülaləyə aid edilir:

Ad Qeyd
III Xeti IX sülalədən VII Neferkaranın oğlu. Manefon onu III Axto adlandırır. Paytaxtı Herakleopoldan Memfisə köçürmüşdür.
Merikara Tebes fironu II Mentuhotepin əsas rəqibi.
VII Neferkara Anxtifinin məzarlığında qeyd olunan Kaneferre ola bilər.
Şed.. Turin siyahısında adını tam oxumaq mümkün deyil
Xe Turin siyahısında adını tam oxumaq mümkün deyil
Nebkara Xeti Turin siyahısında ina aid məlumat yoxdur. Təl əl-Ratabe yazılarında adını oxmaq olmur.

İstinadlar

redaktə
  1. Shaw, Ian, redaktorThe Oxford History of Ancient Egypt. Oxford University Press. 2000. səh. 480. ISBN 0-19-815034-2.
  2. Sir Alan Gardiner, Egypt of the Pharaohs, Oxford University Press, 1961, pp. 112–13.