Plebs

Plebeylər (plebeii, plebs — sadə xalq) — Qədim Romada azad əhalinin zümrələrindən biri. E.ə. III əsrin əvvəlinədək icma torpağından istifadə hüququna malik deyildilər, xüsusi mülkiyyətçi kimi onların kiçik torpaq sahələri vardı. Əkinçiliklə yanaşı sənətkarlıq və ticarətlə də məşğul olurdular. Patrisilərə qarşı mübarizə (e.ə. V əsrin əvvəli-e.ə. III əsrin əvvəli) nəticəsində plebeylər patrisilərlə eyni dərəcədə vətəndaşlıq və siyasi hüquqlara nail oldular; Roma xalqının tərkibinə daxil edildilər, patrisilərlə birgə nobilitet yaratdılar. Plebeylər termini e.ə. 3–2 əsrlərdə tam hüquqlu, lakin əsilzadə olmayan vətəndaşlara aid edilirdi.

Qədim Roma tarixi

lat. Senatus Populusque Romanus Senat və Roma xalqı

Dövrlər

Roma çarlığı ( e. ə. 754 — e. ə. 509)

Roma Respublikası ( e. ə. 509 — e. ə. 27)

Roma İmperiyası ( e. ə. 27 — 1453-cü illər)

Prinsipat Qərbi Roma Dominat Bizans

Respublika konstitusiyası

S.P.Q.R. Senat Komisia Magistratura

Magistratlar

Konsul Pretor Senzor Kurullu Edil Kvestor Xalq tribunu Qubernator Propretor

Fövqəladə magistratlar

Diktator Suvarilər rəisi (Magister equitum) Hərbi tribun Çar İnterreks Triumvirat Desemvirlər

Titullar

Leqat Duks Offisium Prefekt Vikar Vigintiseksviri Liktor Hərbi magistr İmperator Prinseps Baş pontifik Avqust Sezar Tetrarx

Sülalələr

Yulilər-Klavdilər ( e. ə. 27— 68) Flavilər (69—96) Nerva-Antonin (96—192) Konstantinlər (305—363) Valentinlər (364—378) Feodosiya (378—395) Yustinianlar (518—602) İraklilər (610—695; 705—711)

Əhali, inzibati və sosial tərkib

Latınlar Sabinlər Etrusklar Patrisilər Plebeylər Pretorianlar Barbarlar Qladiator Kuriya Senturiya Triba Vestal bakirəsi Matrona

Qədim Romada hüquq

Xatirənin lənətlənməsi (Damnatio memoriae ) Roma vətəndaşlığı Fərqlənmə kursu (Cursus honorum) Digesta Konkubinat