Azərbaycan tarixi dövlətlərinin siyahısı

Azərbaycan dövlətlərinin siyahısıTarixi Azərbaycan torpaqlarında qurulmuş dövlətlərin siyahısı.

Əsas siyahı

redaktə
Adı Şəkil Məlumat
1 Manna
Dövr: e.ə IX əsr -- e.ə 590
Hökmdarlar: İşpaka, Prototi, Madiy
Hökmdarlar: İranzu, Aza, Ullusunu, Ahşeri, Ualli
 Əhəmənilər imperiyası (e.ə. 550 — e.ə. 330)
2   Midiya satraplığı (Kiçik Midiya)  
Quruluşu: Satraplıq
Dövr: e.ə. 550 — e.ə. 330
Hökmdarlar: Əhəmənilərin təyin etdiyi satraplar
Tarixi hadisələr: Qaumata üsyanı
  Makedoniya çarlığı (e.ə. 330 — e.ə. 321)
3 Atropatena  
Paytaxt: Qazaka
Dövr: e.ə. 321 — b.e. 224
Hökmdarlar: Atropatidlər, Atropatena Arşakiləri
4 Qafqaz Albaniyası  
Paytaxt: Kabalaka, Partav (indiki Bərdə)
Dövr: e.ə. IV əsr — b.e. 705
Hökmdarlar: Aranoğulları, Alban Arşakiləri, Mehranilər
5 Leq çarlığı
Dövr: III əsr
6 Maskutların ölkəsi
Dövr: III əsr
  Sasanilər İmperiyası (224-651)
7   Aturpatakan mərzbanlığı  
Paytaxt: Qazaka
Dövr: 224-651
Hökmdarlar: Sasanilərin təyin etdiyi mərzbanlar
8   Albaniya mərzbanlığı  
Paytaxt: Kabalaka, Partav (indiki Bərdə)
Dövr: 252-639
Hökmdarlar: Sasanilərin təyin etdiyi mərzbanlar
Tarixi hadisələr: 387-ci il Akilisen sülhü (UtiArsaxın Albaniyaya verilməsi), Üçüncü fars-türk müharibəsi
  Ərəb xilafəti (VIII-IX əsrlər)
9   Ərməniyyə
Paytaxt: Dvin, Bərdə
Dövr: 685-885
Hökmdarlar: Əmirlər
Tarixi hadisələr: Xəzər-ərəb müharibələri, Xürrəmilər hərəkatı
10 Şəki dövləti  
Paytaxt: Şəki, Telavi, Kiş
Dövr: VII əsr — 1117
Hökmdarlar: Mehranilər, Arevmanelilər
Tarixi hadisələr: Xürrəmilər hərəkatı, 1020-ci illərdə Kaxeti ilə birləşmə
11 Layzanşahlar
Dövr: 861-917
Hökmdarlar: Məzyədilər
12   Şirvanşahlar dövləti  
Paytaxt: Şirvan, Şamaxı, Bakı
Dövr: 861-1539
Hökmdarlar: Şirvanşahlar (Məzyədilər, Kəsranilər, Dərbəndilər)
Tarixi hadisələr: Rusların Qafqaz ekspedisiyaları, Səfəvi-Şirvanşahlar müharibələri
13   Dərbənd əmirliyi  
Paytaxt: Dərbənd
Dövr: 861-1075
Hökmdarlar: Dərbənd Haşimiləri, Şirvanşahlar
14   Sacilər
Paytaxt: Marağa, Ərdəbil
Dövr: 889-929
Hökmdarlar: Məhəmməd ibn Əbu Sac, Divdad ibn Məhəmməd, Yusif ibn Əbu Sac, Əbül-Müsafir Fəth
15   Salarilər
Paytaxt: Ərdəbil
Dövr: 941-981
Hökmdarlar: Məhəmməd ibn Müsafir, Mərzban ibn Məhəmməd, Məhəmməd ibn Müsafir, Mərzban ibn Məhəmməd, I Cüstan, İsmail ibn Vəhsudan, İbrahim, Nuh, İbrahim, II Mərzban
16   Şəddadilər  
Paytaxt: Gəncə
Dövr: 970-1075
Hökmdarlar: Məhəmməd bin Şəddad, Əli Ləşkəri, Mərziban bin Məhəmməd, Fəzl bin Məhəmməd, Əbülfəth Musa, II Əli, Ənuşirvan bin Ləşkəri, Əbüləsvar Şavur, II Fəzl, Aşot bin Şavur, III Fəzl
17   Rəvvadilər
Paytaxt: Gəncə
Dövr: 981-1054
Hökmdarlar: I Rəvvad ibn Müsənna əl-Əzdi, Məhəmməd, II Rəvvad, I Hüseyn, Məhəmməd ibn Hüseyn ər-Rəvvadi, II Hüseyn, Əbülhica Məhəmməd, I Məmlan, Vədsudan Əbu, II Məmlan, İbrahim, Əhmədil
18 Sünik çarlığı  
Paytaxt: Qafan
Dövr: 987-1170
Hökmdarlar: I Smbat, I Vasak, II Smbat, I Qriqor, II Şahanduxt, Sənəkərim, II Qriqor, Həsən Herakaraçi
19   Xaçın knyazlığı  
Paytaxt: Xoxanaberd, Zar
Dövr: X-XIV əsrlər
Hökmdarlar: Dop sülaləsi, Həsən-Cəlalyanlar sülaləsi
20   Naxçıvanşahlıq
Paytaxt: Naxçıvan
Dövr: X əsrin sonları — XI əsrin 60-cı illəri
Hökmdarlar: Əbuduləfilər
Böyük Səlcuq İmperiyası (1038-1157)
21 Ani əmirliyi  
Paytaxt: Ani
Dövr: 1072-1174
Hökmdarlar: Mənuçöhr bin Şapur, II Əbüləsvar Şapur, IV Fəzl bin II Şapur, Mahmud, Huşçöhr, Şəddad, V Fəzl, Şahənşah
22 Azərbaycan Atabəyləri  
Paytaxt: Naxçıvan, Həmədan, Təbriz
Dövr: 1136-1225
Hökmdarlar: Şəmsəddin Eldəniz, Məhəmməd Cahan Pəhləvan, Qızıl Arslan, Əbu Bəkr, Özbək
  Monqol İmperiyası (1239-1256)
23   Elxanilər dövləti  
Paytaxt: Marağa, Təbriz, Sultaniyyə
Dövr: 1136-1225
Hökmdarlar: Hülakü xan, Abaqa xan, Əhməd Təkudar xan, Arqun xan, Keyxatu xan, Baydu xan, Qazan xan, Məhəmməd Olcaytu, Əbu Səid Bahadur xan, Arpa xan, Musa xan
24   Çobanilər
Paytaxt: Təbriz
Dövr: 1335-1357
Hökmdarlar: Əmir Çoban Sulduz, Əmir Dəmirdaş Sulduz, Şeyx Həsən (Kiçik) Sulduz, Məlik Əşrəf
25   Cəlairilər sultanlığı
Paytaxt: Bağdad, Təbriz, Bəsrə
Dövr: 1336-1432
Hökmdarlar: Tacəddin Həsən noyon,Sultan Üveys Cəlayır, Sultan Cəlaləddin Hüseyn, Sultan Qiyasəddin Əhməd, Sultan Bəyazid, Sultan Şahvələd, Sultan Mahmud Cəlayır, II Sultan Üveys, Sultan Məhəmməd Cəlayır, II Sultan Hüseyn Cəlayır
26 Şəki hakimliyi  
Paytaxt: Şəki
Dövr: ən geci 1384 — 1551
Hökmdarlar: Orlat sülaləsi, Qara keşiş nəsli
27 Qaraqoyunlular  
Paytaxt: Təbriz
Dövr: 1410-1468
Hökmdarlar: Pirbudaq, Qara Yusif, Qara İsgəndər, Cahan şah, Həsən Əli
28 Ağqoyunlular
Paytaxt: Təbriz
Dövr: 1468-1503
Hökmdarlar: Uzun Həsən, Xəlil, Yaqub, Baysunqur, Rüstəm, Gödək Əhməd
  Səfəvilər imperiyası (1501-1736)
29   Qarabağ bəylərbəyliyi  
Paytaxt: Gəncə
Dövr: 1501–1736
Hökmdarlar: Səfəvilər tərəfindən təyin edilmiş bəylərbəyləri
30   Çuxursəəd bəylərbəyliyi  
Paytaxt: İrəvan
Dövr: 1502–1736
Hökmdarlar: Səfəvilər tərəfindən təyin edilmiş bəylərbəyləri
31   Şirvan bəylərbəyliyi  
Paytaxt: Şamaxı
Dövr: 1501–1736
Hökmdarlar: Səfəvilər tərəfindən təyin edilmiş bəylərbəyləri
  Əfşarlar imperiyası (1736-1747)
  Qacarlar imperiyası/Azərbaycan xanlıqlarısultanlıqları
32   Bakı xanlığı  
Paytaxt: Bakı
Dövr: 1747-1806
Hökmdarlar: I Mirzə Məhəmməd xan, Fətəli xan Qubalı, Abdulla bəy (Şirvan), Məlik Məhəmməd xan, II Mirzə Məhəmməd xan, Məhəmmədqulu xan, Hüseynqulu xan
33   Gəncə xanlığı  
Paytaxt: Gəncə
Dövr: 1746-1828
Hökmdarlar: *Şahverdi xan Ziyadoğlu-Qacar, Məhəmmədhəsən xan Ziyadoğlu-Qacar, Məhəmməd xan Ziyadoğlu-Qacar, Məhəmmədrəhim xan Ziyadoğlu-Qacar, Cavad xan Ziyadoğlu-Qacar
34   İrəvan xanlığı  
Paytaxt: İrəvan
Dövr: 1747-1828
Hökmdarlar: Mir Mehdi xan, Xəlil xan, Həsənəli xan, Hüseynəli xan, Qulaməli xan, Məhəmməd xan, Əliqulu xan Qacar, Həsən xan Makulu, Məhəmməd xan, Mehdiqulu xan, Əhməd xan, Hüseynqulu xan
35   Naxçıvan xanlığı  
Paytaxt: Naxçıvan
Dövr: 1747-1828
Hökmdarlar: Heydərqulu xan, Hacı xan, Rəhim xan, Əliqulu xan, Vəliqulu xan, Abbasqulu xan, Cəfərqulu xan, Şükurəli xan, Kəlbəli xan, Nəzərəli xan, Kərim xan, Ehsan xan
36   Qarabağ xanlığı  
Paytaxt: Bayat, Şahbulaq, Şuşa
Dövr: 1747-1822
Hökmdarlar: Pənahəli xan  • Mehrəli bəy  • İbrahimxəlil xan  • Mehdiqulu xan
37 Quba xanlığı  
Paytaxt: Quba
Dövr: 1747-1806
Hökmdarlar: Hüseynəli xan, Fətəli xan, Əhməd xan, Şeyxəli xan, II Mirzə Məhəmməd xan
38 Şirvan xanlığı  
Paytaxt: Şamaxı
Dövr: 1748-1820
Hökmdarlar: Hacı Məhəmmədəli, Məhəmmədsəid xan, Ağası xan, Fətəli xan, Abdulla bəy, Eldar bəy, Əsgər xan, Qasım xan, Mustafa xan
39   Şəki xanlığı  
Paytaxt: Şəki
Dövr: 1743-1819
Hökmdarlar: Hacı Çələbi xan, Ağakişi bəy, Məhəmmədhüseyn xan, Hacı Əbdülqadir xan, Məhəmmədhəsən xan, Səlim xan, Fətəli xan, Cəfərqulu xan, İsmayıl xan, Hüseyn xan
40 Dərbənd xanlığı  
Paytaxt: Dərbənd
Dövr: 1747-1805
Hökmdarlar: Məhəmmədhəsən xan, Fətəli xan
41 Cavad xanlığı  
Paytaxt: Cavad
Dövr: 1747-1805
Hökmdarlar:
 • Qiyas xan
 • Həsən xan
 • İbrahim xan
 • Səfi xan
42 İlisu sultanlığı  
Paytaxt: İlisu
Dövr: 1562-1844
Hökmdarlar: Adıgörklü bəy, Sarı Əli bəy , Əmirxan bəy, Məhəmmədxan bəy, Xəlil bəy, II Əli Sultan paşa (Şəki bəylərbəyi və İlisu sancağının hakimi), Məhəmməd bəy, I Əhmədxan Sultan , Alxas bəy, Xanbaba bəy, II Əhmədxan sultan, Musa bəy, Danyal Sultan

Qalereya

redaktə

Hökmdarların tarixi təsvirləri

redaktə

Möhürlər

redaktə

İstinadlar

redaktə

Həmçinin bax

redaktə

Ədəbiyyat

redaktə
  • Шнирельман, В. А., Войны памяти: мифы, идентичность и политика в Закавказье, 2003, ISBN ISBN 5-94628-118-6
  • İsgəndər bəy Münşi Türkman. "Dünyanı bəzəyən Abbasın tarixi" ("Tarixe aləmaraye Abbasi"). Bakı. "Şərq-Qərb". 2010. ISBN 978-9952-34-620-6 (yüklə)
  • Şahin Fərzəliyev. "Azərbaycan XV-XVI əsrlərdə". Bakı. "Elm". 1983. 108 səh. (yüklə)
  • "Qızılbaşlar tarixi". Tərcümə və şərhlər: M. Ə. Məhəmmədi. Bakı, «Azərbaycan» nəşriyyatı. 1993. 48 səh. (yüklə[ölü keçid])
  • Azərbaycan Tarixi. I cild. (ən qədim zamanlardan XX əsrədək). Bakı. "Azərnəşr". 1994. 680 səh.
  • Rəhimə Dadaşova. Səfəvilərin son dövrü (ingilisdilli tarixşünaslıqda). B
  • Xacə Zeynalabidin Əli Əbdi bəy. Təkmilətül-əxbar (Səfəvi dövrü - şah İsmayıl və şah Təhmasib dövrlərinin tarixi). - Bakı: Elm, 1996-200s. ISBN 5-8066-0436-5
  • Əfəndiyev, Oqtay, Azərbaycan Səfəvilər dövləti (PDF), Kamil Muxtarov, Şərq-Qərb, 2007, ISBN 978-9952-34-101-0, 2017-08-28 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2019-06-30