Vikipediya

Dünyadakı çayların uzunluğa görə sıralaması

Çayların dünyada uzunluğuna görə sıralaması

Uzunluğu 1000 km uzun olan çayların siyahısı

redaktə
Rəngin anlamı
Afrika Asiya Avstraliya və Okeaniya Avropa Şimali Amerika Cənubi Amerika
Çay Uzunluğu (km) Hövzəsinin sahəsi (km²) Orta su sərfiyyatı (m³/s) Aid olduğu hövzə Ölkələr
1. Nil 6992 6915000 219000 Atlantik okean Braziliya, Peru, Boliviya, Kolumbiya, Ekvador, Venesuela, Qayana[1].
2. Amazon 6852[2] 3349000 5100 Aralıq dənizi Burundi, Misir, Keniya, Konqo, Ruanda, Sudan, Cənubi Sudan, Tanzaniya, Uqanda, Eritreya, Efiopiya
3 Missisipi çayı — Missuri — Cefferson çayı 6275 (digər məlumata görə 6420) 2980000 16200 Meksika köfəzi ABŞ (98,5 %), Kanada (1,5 %)
4 Yanszı 5800 (digər məlumata görə 6300) 1800000 31900 Şərqi Çin dənizi Çin
5 Xuanxe 5464 745000 2110 Bohai dənizi Çin
6 Ob — İrtış 5410 2990000 12800 Ob estuarisi Rusiya, Qazaxıstan, Çin
7. Yenisey — Anqara — Selenqa — İder 5238 2580000 18600 Kara dənizi Rusiya, Monqolustan
8. Lena çayı — Vitim çayı 5100 2490000 17100 Laptevlər dənizi Rusiya
9. Amur — Arqun — Mutnaya protoka — Kerulen 5052 1855000 11400 Yapon dənizi və ya Oxot dənizi Rusiya, Çin, Monqolustan
10. Konqo (çay) — Lualaba — Luvua — Luapula — Çambeşi 4700 3680000 41800 Atlantik okean Konqo, Çad, Anqola, Konqo Respublikası, Tanzaniya, Kamerun, Zambiya, Burundi, Ruanda
11. Mekonq 4350 810000 16000 Cənubi Çin dənizi Vyetnam, Kamboca, Laos, Tayland, Myanma, Çin
12. Makkenzi —Kölə— Pis — Finley 4241 1790000 10300 Bofort dənizi Kanada
13. Niger 4200 2090000 9570 Qvineya körfəzi Nigeriya (26,6 %), Mali (25,6 %), Niger (23,6 %), Əlcəzair (7,6 %), Qvineya (4,5 %), Kamerun (4,2 %), Burkina-Faso (3,9 %), , Benin, Çad
14. La-Plata çayı — Parana — Riu-Qrandi (Parana) 3998 3100000 25700 Atlantik okean Braziliya (46,7 %), Argentina (27,7 %), Paraqvay (13,5 %), Boliviya (8,3 %), Uruqvay (3,8 %)
15. Volqa— Kama 3731[3] 1380000 8080 Xəzər dənizi Rusiya (99,8 %), Qazaxıstan
16. Şəttül-Ərəb — Fərat çayı — Murat 3596 884000 856 Fars körfəzi İraq (40,5 %), Türkiyə (24,8 %), İran (19,7 %), Suriya (14,7 %)
17. Purus çayı 3379 63166 8400 Amazon Braziliya, Peru
18. Murrey çayı — Darlinq 3370[4] 1061000 767 Cənub okeanı Avstraliya
19. Madeyra çayı — Mamore çayı — Rio-Qrande — Rio-Keyn — Roça 3239 850000 17000 Amazon çayı Braziliya, Boliviya, Peru
20. Yukon 3184 850000 6210 Berinq dənizi ABŞ (59,8 %), Kanada (40,2 %)
21. Hind 3180 960000 7160 Ərəbistan dənizi Pakistan (93 %), Hindistan, Çin, (Kəşmir), Əfqanıstan
22. San-Fransisku 3180*
(2900) 		610000 3300 Atlantik okean Braziliya
23. Sırdərya — Narın çayı 3078 219000 703 Aral dənizi Qazaxıstan, Qırğızıstan, Özbəkistan, Tacikistan
24. Sauulin
(Nj-Szyan) 		3060 324000 3153[5] Andaman dənizi Çin (52,4 %), Myanma (43,9 %), Tayland (3,7 %)
25. Müqəddəs Lavrentiya çayı — Niaqara — Detroyt — Sent-Kler — Sent-Meris — Sent-Luis 3058 1030000 10100 Müqəddəs Lavrentiya körfəzi Kanada (52,1 %), ABŞ (47,9 %)
26. Rio-Qrande çayı 3057
(2896) 		570000 160 Meksika körfəzi ABŞ (52,1 %), Meksika (47,9 %)
27. Aşağı Tunqus 2989 473000 3600 Yenisey Rusiya
28. Brahmaputra çayı 2948 * 1730000 19200[6] Benqal körfəzi Hindistan (58,0 %), Çin (19,7 %), Nepal (9,0 %), Banqladeş (6,6 %), Çin/Hindistan mübahisəli ərazi (4,2 %), Butan (2,4 %)
29. Dunay — Breq 2850 * 817000 7130 Qara dəniz Rumıniya (28,9 %), Macarıstan (11,7 %), Avstriya (10,3 %), Serbiya (10,3 %), Almaniya (7,5 %), Slovakiya (5,8 %), Bolqarıstan (5,2 %), Bosniya və Herseqovina (4,8 %), Xorvatiya (4,5 %), Ukrayna (3,8 %), Moldova (1,7 %).
30. Tokantins çayı 2699 1400000 13598 Atlantik okean, Amazon çayı Braziliya
31. Zambezi çayı 2693 * 1330000 4880 Mozambik boğazı Zambiya (41,6 %), Anqola (18,4 %), Zimbabve (15,6 %), Mozambik (11,8 %), Malavi (8,0 %), Tanzaniya (2,0 %), Namibiya, Botsvana
32. Vilyoy çayı 2650 454000 1480 Lena çayı Rusiya
33. Araquaya çayı 2627 358125 6172 Tokantins çayı Braziliya
34. Amudərya — Pyanc — Pamir 2620 534739 1400 Aral dənizi Özbəkistan, Türkmənistan, Tacikistan, Əfqanıstan
35. Japura
(Kaketa) 		2615 * 242259 6000 Amazon çayı Braziliya, Kolumbiya
36. Nelson — Saksaçevan 2570 1093000 2575 Hudzon körfəzi Kanada, ABŞ
37. Paraqvay çayı 2549 900000 4300 Parana çayı Braziliya, Paraqvay, Boliviya, Argentina
38. Kolıma çayı 2513 644000 3800 Şərqi Sibir dənizi Rusiya
39. Qanq 2510 907000 12037[7] Brahmaputra Benqal körfəzi Hindistan, Banqladeş, Nepal
40. Pilkomayo 2500 270000 Paraqvay çayı Paraqvay, Argentina, Boliviya
41. İşim 2450 177000 56 İrtış Qazaxıstan, Rusiya
42. Jurua 2410 200000 6000 Amazon çayı Peru, Braziliya
43. Ural çayı 2428 237000 475 Xəzər dənizi Rusiya, Qazaxıstan
44. Arkanzas 2348 505000
(435 122) 		1066 Missisipi çayı ABŞ
45. Ubanqi — Uele 2300 4003 Konqo Konqo
46. Olenok 2292 219000 1210 Laptevlər dənizi Rusiya
47. Dnepr 2287 516300 1670 Qara dəniz Rusiya, Belorus, Ukrayna
48. Aldan çayı 2273 729000 5060 Lena çayı Rusiya
49. Riu-Neqru (Amazon) 2250 720114 26700 Amazon çayı Braziliya, Venesuela, Kolumbiya
50. Kolumbiya 2250
(1 953) 		415211 7500 Sakit okean ABŞ, Kanada
51. Kolorado 2333 390000 1200 Kaliforniya körfəzi ABŞ, Meksika
52. Çjuszyan — Siszyan 2200 437000 13600 Cənubi Çin dənizi Çin (98,5 %), Vyetnam (1,5 %)
53. Cənubi Red-River 2188 78592 875 Missisipi çayı ABŞ
54. İravadi çayı 2170 411000 13000 Andaman dənizi Myanma
55. Kassai 2153 880200 10000 Konqo Anqola, Konqo
56. Ohayo — Alleqeni 2102 490603 7957 Missisipi çayı ABŞ
57. Orinoko 2101 880000 30000 Atlantik okean Venesuela, Kolumbiya, Qayana
58. Tarim çayı 2100 557000 Lob-Nur Çin
59. Şinqu 2100 Amazon çayı Braziliya
60. Narıncı 2092 Atlantik okean CAR, Namibiya, Botsvana, Lesoto
61. Dalado) 2010 Parana çayı Argentina
62. Vitim 1978 Lena çayı Rusiya
63. Dəclə 1950 Şəttül-Ərəb Türkiyə, İraq, Suriya, İran
64. Sunqari çayı 1927 Amur çayı Çin
65. Tapajos 1900 Amazon çayı Braziliya
66. Don 1870 425600 935 Azov dənizi Rusiya
67. Podkamennaya Tunquska 1865 240000 Yenisey Rusiya
68. Pecora 1809 322000 4100 Barens dənizi Rusiya
69. Kama çayı 2030 522000 4300 Volqa Rusiya
70. Limpopo çayı 1800 413000 Hind okeanı Mozambik, Zimbabve, CAR, Botsvana
71. Çulım 1799 Ob Rusiya
71. Quapore 1749 Mamore Braziliya, Boliviya
72. İndiqirka 1726 360400 1810 Şərqi Sibir dənizi Rusiya
73. Sneyk 1670 279719 1611 Kolumbiya çayı ABŞ
74. Seneqal çayı 1641 419659 Atlantik okean Seneqal, Mali, Mavritaniya
75. Uruqvay çayı 1610 370000 Atlantik okean Uruqvay, Argentina, Braziliya
76. Mavi Nil 1600 Nil Efiopiya, Sudan
77. Çerçill çayı 1600 Hudzon körfəzi Kanada
78. Xatanqa çayı — Kotuy 1600 Laptevlər dənizi Rusiya
79. Okavanqo 1600 Namibiya, Anqola, Botsvana
80. Volta 1600 Qvineya körfəzi Qana, Burkina-Faso, Toqo, Kot-d'İvuar, Benin
81. Beni 1599 Mamore Boliviya
82. Platt 1594 Missuri ABŞ
83. Tobol 1591 İrtış Qazaxıstan, Rusiya
84. Cubba — Vebi-Şebeli 1580 * Hind okeanı Efiopiya, Somali
85. Putumayo 1575 Amozon çayı Braziliya, Peru, Kolumbiya, Ekvador
86. Maqdalena 1550 Karib dənizi Kolumbiya
87. Xanşuy 1532 Yanszı Çin
88. Lomami 1500 Konqo çayı Konqo
89. Oka 1500 Volqa Rusiya
90. Pekos 1490 Rio-Qrande ABŞ
91. Yuxarı Yenisey 1480 Yenisey Rusiya, Monqolustan
92. Qodavari 1465 Benqal körfəzi Hindistan
93. Kolorado çayı (Texas) 1438 Meksika körfəzi ABŞ
94. Rio-Qrande 1438 Mamore Boliviya
95. Belaya 1420 142000 950 Kama çayı Rusiya
96. Kupers-Krik — Barku çayı 1420 Eyr Avstraliya
97. Maranon çayı 1415 Amazon çayı Peru
98. Taz çayı 1401 Taz estuarisi Rusiya
100. Benue çayı 1400 Niger Kamerun, Nigeriya
101. İli çayı 1400 Balxaş Çin, Qazaxıstan
102. Uorderton çayı — Corcina çayı 1400 Eyr Avstraliya
103. Satlec 1372 Hind çayı Çin, Hindistan, Pakistan
104. Yamuqa 1370 Qanq çayı Hindistan
105. Vyatka çayı 1370 Kama Rusiya
106. Freyzer 1368 3475 Sakit okean Kanada
107. Kür 180 km² 1515 Xəzər dənizi Azərbaycan, Gürcüstan, Ermənistan, Türkiyə, İran
108. Riu-Qrandi 1360 Parana Braziliya
109. Dnestr 1352 Qara dəniz Ukrayna, Moldova
110. Kauka 1350 Maqdalena çayı Kolumbiya
111. Lyaoxe 1345 Bohai dənizi Çin
112. Yalunszyan 1323 Yanszı Çin
113. İquasu çayı 1320 Parana çayı Braziliya, Argentina
114. Olyokma çayı 1320 Lena çayı Rusiya
115. Reyn 1233 198735 2330 Şimal dənizi Almaniya, Fransa, İsveçrə, Niderland, Avstriya, Lixtenşteyn
116. Şimali Dvina — Suxona 1302 357052 3332 Ağ dəniz Rusiya
117. Krişna çayı 1300 Benqal körfəzi Hindistan
118. İriri 1300 Şinqu çayı Braziliya
119. Narmada çayı 1289 Ərəbistan dənizi Hindistan
120. Ottava çayı 1271 Müqəddəs Lavrentiya çayı Kanada
121. Zeya çayı 1242 Amur Rusiya
122. Jurunea 1240 Tapajos çayı Braziliya
123. Yuxarı Missisipi 1236 Missisipi ABŞ
124. Atabaska çayı 1231 Makkenzi çayı Kanada
125. Elba — Vltava 1231 148268 711 Şimal dənizi Almaniya, Çexiya
126. Kanada çayı 1223 Arkanzas çayı ABŞ
127. Şimali Saksaçevan 1220 Saksaçevan çayı Kanada
128. Vaal çayı 1210 Narıncı çayı CAR
129. Şire çayı 1200 Zambezi çayı Mozambik, Malavi
130. Nenszyan 1190 Sunqari Çin
131. Qrin-River 1175 Kolorado ABŞ
132. Milk-River 1173 Missuri çayı ABŞ, Kanada
133. Demyanka çayı 1160 34 800 İrtış Rusiya
134. Çinduin 1158 İravadi Myanma
135. Sankuru 1150 Kassai Konqo Demokrtik Respublikası
136. Ceyms çayı 1143 Missuri ABŞ
137. Kapuas çayı[8] 1143 Cənubi Çin dənizi İndoneziya
138. Desna çayı 1130 88900 360 Dnepr Rusiya, Ukrayna
139. Qilmend çayı 1130 Xamun çayı Əfqanıstan, İran
140. Madre de Dos
(Amarumaya) 		1130 Madeyra çayı Peru, Boliviya
141. Tietе 1130 Parana çayı Braziliya
142. Vıçeqda 1130 Dauqava Rusiya
143. Sepik çayı 1126 77700 Sakit okean Papua Yeni Qvineya, İndoneziya
144. Simarron çayı 1123 Arkanzas çayı ABŞ
145. Anadır çayı 1120 Anadır körfəzi Rusiya
146. Szyalinszyan 1119 Yanszı Çin
147. Liard çayı 1115 Makkenzi çayı Kanada
148. Vayt-River 1102 Missisipi çayı ABŞ
149. Ualyaqa 1100 Maranon çayı Peru
150. Kvanqo çayı 1100 263500 2700 Kassai çayı Anqola, DKR
151. Qambiya çayı 1094 Atlantik okean Qambiya Seneqal Qvineya
152. Om 1091 52 600 64 İrtış Rusiya
153. Çinab 1086 Hind çayı Hindistan, Pakistan
154. Yellouston çayı 1080 Missuri çayı ABŞ
155. Araz 1072 102 000 285 Kür Türkiyə, Azərbaycan, İran, Ermənistan
156. Çu çayı 1067 62500 yoxdur Qırğızıstan, Qazaxıstan
157. Şimali Dones 1053 Don çayı Ukrayna, Rusiya
158. Bermexo 1050 Paraqvay çayı Argentina, Boliviya
159. Flay çayı 1050 Papua körfəzi Papua Yeni Qvineya, İndoneziya
160. Quavyare 1050 Orinoko Kolumbiya
161. Kuskokvin 1050 Berinq dənizi ABŞ
162. Tennesi çayı 1049 Ohayo çayı ABŞ
163. Tura çayı 1030 Tobol Rusiya
164. Qərbi Dvina 1020 87 900 678 Riqa körfəzi Latviya, Belarus, Rusiya
165. Xila 1015 Kolorado çayı ABŞ
166. Visla 1014 Baltik dənizi Polşa, Ukrayna, Belarus
167. Luara 1012 Atlantik okean Fransa
168. Essekibo 1010 Atlantik okean Qayana
169. Xoper 1010 Don Rusiya
170. Taxo çayı
(Teju) 		1006 Atlantik okean İspaniya, Portuqaliya
171. Rio-Kolorado (Argentina) 1000 Atlantik okean Argentina

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ BBC — New evidence Arxivləşdirilib 2009-02-15 at the Wayback Machine 2008-ci ildə təşkil edilən ekspedisiya zamanı Nilin başlanğıcının Ukayali çayı olduğu müəyyənləşir. Bunlada Nilin yox Amazonun dünyanın ən uzun çayı olduğu müəyyənləşir
  2. ↑ Aleksandr Krasnov. "Амазонка закрепила свой статус самой протяженной реки мира". Лента новостей «РИА Новости». 2012-03-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-03-03.
  3. ↑ "Rusiyanın ən uzun çayları". 2022-03-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-10.
  4. ↑ "GeoScience Avstraliya". 2008-07-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-10.
  5. ↑ "Impact of Humans on the Flux of Terrestrial Sediment to the Global Coastal Ocean". 2006-09-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2006-02-27.
  6. ↑ "River and Drainage System of Bangladesh". 2012-03-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2007-02-27.
  7. ↑ "Ganges — Farakka". 2018-03-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-10.
  8. ↑ Dünyanın adada yerləşən ən uzun çayıdır

Xarici keçidlər

redaktə
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Dünyadakı_çayların_uzunluğa_görə_sıralaması&oldid=7715825"